عبدالصمد خرمشاهی نوشت: ممکن است در هر تجمعی از هر طیفی برخی مایل باشند تجمعات به خشونت گرایش پیدا کند. امنیت این تجمعات بر اساس قانون بر‌عهده نیروی انتظامی است. متاسفانه در این چند سال نه قوانین دقیق رعایت شده و نه راه حلی مناسبی برای این مشکلات ارائه شده است.

 

عبدالصمد خرمشاهی حقوقدان

تجمعات و اعتراضات یک راه مستقیم انتقال مشکلات به مسئولان فارغ از طی‌کردن پیچ‌و‌خم‌های اداری است. در نتیجه در هر معضلی که جنبه عمومی دارد، مردم باید بتوانند به شکل مسالمت‌آمیزی حضور پیدا کنند و با عنایت به برخی شرایط اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند که در نتیجه بازدهی خیلی بهتری هم خواهد داشت. اصل ۲۷ قانون اساسی تجمعات را به رسمیت می‌شناسد اما دو شرط نبودن‌سلاح و عدم‌تخلف از مبانی اسلام همراه آن است. گرچه در سال‌‌های اول انقلاب شاهد تجمعاتی بوده‌ایم اما رفته رفته با برخی قانونگذاری‌ها، محدودیت‌هایی برای این  تجمعات قائل شده‌اند.

قانون‌‌‌هایی از این قبیل که تجمعات باید از سوی احزاب و با صدور مجوز باشند. هر چند حتی یک‌بار هم شورای نگهبان با صدور این مجوز مخالفت کرد و در نهایت هیچ مجوزی به هیچ گروه و تشکیلاتی داده نشد. درست است که در پاره‌ای از اعتراضات تشنجاتی رخ داده اما جدا از این امر و اینکه چه کسی عامل این مسائل بوده است، باید بدانیم مردم حق دارند نسبت به یک‌مساله اعتراض کنند و مشکل خود را به‌طور مستقیم عنوان نمایند. سخت‌گیری‌هایی که در این باره شده چندان عواقب خوبی نداشته است.

دولت باید اجازه می‌داد تجمعات مسالمت‌آمیز نسبت به مساله‌ای با خواسته‌های شفاف بدون مانع صورت گیرد. اما هرگز یک روش مشخص و به عنوان رویه معمول وجود نداشته است و معمولا اجازه تجمعات و راهپیمایی‌ها داده نشده و در نتیجه این مساله به صورت یک معضل درآمده است. بهتر است اصل ۲۷ قانون اساسی مورد احترام قرار گیرد و تحت‌شرایطی که در همین اصل و سایر قوانین آمده مردم بتوانند آزادانه خواسته خود را بیان کنند. منظورهم این نیست که در این تجمعات اگر کسی مرتکب جرمی شد بازداشت یا مجازت نشود.

ممکن است در هر تجمعی از هر طیفی برخی مایل باشند تجمعات به خشونت گرایش پیدا کند. امنیت این تجمعات بر اساس قانون بر‌عهده نیروی انتظامی است. متاسفانه در این چند سال نه قوانین دقیق رعایت شده و نه راه حلی مناسبی برای این مشکلات ارائه شده است. حدود دو یا سه سال پیش تعدادی از نمایندگان و حتی خود رئیس‌جمهور پیشنهاد کردند تجمعات در اماکن خاصی مثل استادیوم آزادی برگزار شود که بعدها این ایده‌ها به دلایل مختلف مورد پذیرش قرار نگرفت و مسکوت باقی ماند.

از طرفی مفهوم «مبانی اسلام» که در قانون عنوان شده است، مفهومی گسترده و کلی است که باید با مشخص کردن محدوده آن شفاف شود که چه چیزی مخل آن یا در جهت آن است. حتی در قانون مجازات هم مواردی را شاهد هستیم که می‌تواند جلوی اصل ۲۷ را بگیرد، در صورتی که هرگز قوانین عادی نباید بر‌خلاف قانون اساسی و تغییر‌دهنده مفهوم اصلی این اصول باشند. تمام این‌ها مواردی هستند که دچار نقص بود و نیاز به پرداختن و اصلاح دارند.