نکته قابلتوجه این است که سکوت بهجای دفاع فقط به جهان اسلام محدود نمیشود. بسیاری از دولتهای غیرمسلمان نیز در برابر تهدید و دیپلماسی دلاری چین تسلیم میشوند.
به گزارش گروه بینالملل صبح ما، «ناکس تیمز» که در دوران دولت اوباما و ترامپ در وزارت خارجه ایالات متحده در نقش فرستاده ویژه متمرکز بر اقلیتهای مذهبی خدمت میکرد، در یادداشتی در هیل نوشت: مسلمانان اویغور با جنایات دستهجمعی، اگر نگوییم نسلکشی، توسط حزب کمونیست چین مواجه هستند. با سفر «شی جینپینگ» رئیسجمهور چین به عربستان سعودی در این هفته برای دیدار با رهبران عرب، این کشورهای با اکثریت مسلمان فرصتی دارند تا از مسلمانان مظلوم اویغور دفاع کنند.
سوءاستفاده چین از مسلمانان اویغور بهخوبی مستند است، اما متأسفانه، اکثر کشورهای مسلمان سکوت کردهاند. شواهد غیرقابلانکار سازمان ملل متحد این نقض حقوق انسانی را اثبات کرده است. در آگوست ۲۰۲۲، دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل (OHCHR) ارزیابی حقوق بشری در سین کیانگ را که ماهها صرف تهیه آن شد، منتشر کرد. طبق این یافتهها:
نقضهای جدی حقوق بشر در سین کیانگ در چارچوب بهکارگیری استراتژیهای ضدتروریسم و مقابله با «افراطگرایی» توسط دولت صورتگرفته است. اجرای این استراتژیها و سیاستهای مرتبط در سین کیانگ منجر به الگوهای درهمتنیده محدودیتهای شدید و ناروا در طیف وسیعی شده است. این الگوهای محدودیت با یک مؤلفه تبعیضآمیز مشخص میشوند، زیرا اقدامات اساسی اغلب به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر اویغورها و سایر جوامع عمدتاً مسلمان تأثیر میگذارند.
اگرچه تا آنجایی که این وضعیت «نسلکشی» نامیده نمیشود، اما ارزیابی سرزنش کنندهای از رفتار با اویغورها به دلیل مذهب و قومیت آنها، بازداشتهای دستهجمعی، ممنوعیت نماز، تجاوز جنسی، جدایی خانوادهها و سایر اشکال وجود داشت. اسناد دیگری که توسط فعالان کشف شد نشان میدهد که چگونه رئیسجمهور چین سیاستهایی را برای ازبینبردن اسلام در ایالت غربی سین کیانگ، جایی که ۱۲ میلیون اویغور عمدتاً مسلمان در آن زندگی میکنند، اعمال کرده است. در این کارزار تخریب، دولت چین صدها هزار نفر را به اردوگاههای «آموزش مجدد» وادار میکند. خانوادهها ازهمپاشیده میشوند و اتهامات شکنجه و تجاوز جنسی رایج است. علاوه بر این، بوداییان تبتی، مسیحیان و دیگران بهشدت آسیبدیدهاند.
بااینحال، علیرغم این واقعیتها، تعداد بسیار کمی از دولتهای مسلمان لب به سخن گشودهاند. فعالان استدلال میکنند که اویغورها را رها کردهاند و بسیاری از ناتوانی شورای حقوق بشر سازمان ملل در موافقت با یک بحث ساده درباره آزار و اذیت اویغورها ناامید شدهاند.
نتیجه زمانی حاصل شد که هیچ کشوری با اکثریت مسلمان رأی مثبت نداد. اندونزی، قزاقستان، موریتانی، پاکستان، سودان، امارات متحده عربی و ازبکستان همگی رأی منفی دادند. فقط دو تغییر تفاوت ایجاد میکرد.
در مقابل، کشورهای مسلمان بهدرستی آزار و اذیت مسلمانان روهینگیا و سیاستهای تبعیضآمیز برمه را محکوم کردهاند. اما در برابر نسلکشی معاصر در چین، در برابر سیاستهای پکن سکوت میکنند و این سکوت کرکننده است.
عدم اقدام یک انتخاب است، انتخابی که مدتی است انجام دادهاند. هنگامی که من از مقر سازمان همکاری اسلامی (OIC) در عربستان سعودی در نقش دیپلماتیک سابق خود با تمرکز بر اقلیتهای مذهبی برای وزارت امور خارجه بازدید کردم، از سازمان همکاری اسلامی دعوت کردم تا به محکومیتهای ایالات متحده در مورد سوء استفادههای پکن بپیوندد. متأسفانه پیش درآمدم با سکوت مؤدبانهای مواجه شد. در عوض، اعضای این سازمان به سمت دیگری نگاه کردند و فعالانه از سیاستهای چین حمایت کردند.
نکته قابلتوجه این است که سکوت بهجای دفاع فقط به جهان اسلام محدود نمیشود. بسیاری از دولتهای غیرمسلمان نیز در برابر تهدید و دیپلماسی دلاری چین تسلیم میشوند. دموکراسیهایی مانند آرژانتین، برزیل و هند به رأیگیری گزارش اویغور در شورای حقوق بشر رأی ممتنع دادند و مجارستان از انتقاد اتحادیه اروپا از چین جلوگیری کرده است.
بااینحال، ایالات متحده، کانادا و بسیاری از کشورها در اروپا به دلیل نسلکشی و سرکوب حقوق بشر، گامهایی علیه چین برمیدارند، اما این نمیتواند بهتنهایی کافی نیست.
صدای بلند کشورهای مسلمان تفاوتی ایجاد خواهد کرد. چین نگران ازدستدادن جهان عرب است. در ماه اکتبر، «وانگ یی»، وزیر خارجه چین، عربستان سعودی را بهعنوان یک اولویت در استراتژی دیپلماتیک منطقهای آنها توصیف کرد. این واقعیت که عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده نفت به چین است دلیل مهمی است.
در نتیجه، رهبرانی که با شی در عربستان سعودی دیدار میکنند، اهرمهایی دارند شاید بیشتر از آن چیزی که تصور میکنند. پیوستن کشورهای مسلمان بهعنوان بلوکی به انتقادات غرب علیه چین، پکن را شوکه خواهد کرد. این احتمالاً میتواند باعث شود چین مسیر خود را تغییر دهد و به مسلمانان اویغور اجازه دهد تا به طور مسالمتآمیزی زندگی کنند. چین به قدرت پاسخ میدهد و قدرت در تعداد وجود دارد. آنچه که وجودش لازم است و نیست، صدای دولتهایی است که نماینده کشورهای با اکثریت مسلمان هستند. ما میدانیم که انتقاد غرب بهتنهایی کارساز نیست.
مسلمانان اویغور با شکنجه، بدرفتاری و حتی مرگ روبرو هستند. وضعیت وخیم چین فرصتی را برای کشورهای دارای اکثریت مسلمان فراهم میکند تا تعهد خود را به هم مذهبیان خود و کرامت انسانی نشان دهند. با دیدارهای شی در عربستان سعودی، اکنون زمان آن فرارسیده است که آنها گام به جلو را بگذارند.
ترجمه: گلناز سادات غفاری