در مقابل وحشیگری روسیه، اوکراینی‌ها متحد ایستاده‌اند و شجاعانه جنگیده‌اند. بقیه جهان به رهبری ایالات متحده باید همان شجاعت و عزم را برای اطمینان از اجرای عدالت از خود نشان دهند، که از رهبران ارشد روسیه شروع می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل صبح ما به نقل از کیف ایندیپندنت، چند هفته پیش، دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه را به دلیل جنایت جنگی، اخراج غیرقانونی و انتقال کودکان از مناطق اشغالی اوکراین به روسیه، صادر کرد. این یک گام مهم و تاریخی در جهت پاسخگویی پوتین و سرسپردگانش برای جنایاتشان در اوکراین است. اما کار‌ها بیشتری باید صورت گیرد.
شواهدی از جنایات روسیه در اوکراین از جمله قتل، تجاوز جنسی، شکنجه، حمله به غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی و سایر اهداف غیرنظامی همچنان در حال انباشته شدن است. همین ماه گذشته، یک تیم تحقیقاتی تحت حمایت سازمان ملل گزارشی منتشر کرد که روسیه را به جنایات جنگی و جنایات احتمالی علیه بشریت متهم می‌کرد. در حالی که بعید است کیفرخواست دیوان کیفری بین‌المللی تنها اقدام قانونی علیه پوتین و یارانش باشد، اما اولین مورد است. دادستان دیوان کیفری بین‌المللی تضمین کرده است که پوتین به عنوان اولین رهبر یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل که به جرم بین‌المللی متهم می‌شود، در تاریخ ثبت خواهد شد.
این اقدام صرفاً نمادین نیست. کسانی که فکر می‌کنند زندانی کردن پوتین غیرممکن است، باید به خاطر داشته باشند که «چارلز تیلور» جنایتکار جنگی لیبریایی اکنون در حال گذراندن محکومیت ۵۰ ساله در زندانی در بریتانیا است و «اسلوبودان میلوشویچ»، رهبر سابق صربستان، در حالی که به‌اتهام جنایات جنگی محاکمه می‌شد، در زندان لاهه درگذشت. کسانی که فکر می‌کنند حکم دستگیری هیچ تأثیری بر متهم نخواهد داشت، باید به گزارش‌های مربوط به افزایش نارضایتی در کابینه پوتین توجه داشته باشند، بدون شک خودی‌ها نگران هستند که آن‌ها نیز به زودی با کیفرخواست مواجه شوند.
مسلماً در حالی که رئیس دیوان کیفری بین‌المللی به‌طور غیرمعمول سریع پیش رفته است و بیانیه‌ای مبنی بر محاکمه پوتین در لاهه صادر کرده است، بعید است پوتین با ورود به هر یک از ۱۲۳ کشوری که دیوان کیفری بین‌المللی را امضا کرده‌اند، دستگیر شود. متأسفانه، روسیه دادگاه بین‌المللی کیفری (و ایالات متحده هم) را به رسمیت نمی‌شناسد. بنابراین، با توجه به اینکه جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، علیرغم مخالفت با دیوان کیفری بین‌المللی، از این اقدام استقبال کرده است، چگونه جهان می‌تواند به فشار بر پوتین و رفقایش بیفزاید؟
جنایتی که با حمله به کریمه در سال ۲۰۱۴ شروع شد، «گناه اصلی» پوتین و سرچشمه تمام جنایات اخیر است. همانطور که «فیلیپ ساندز»، استاد حقوق دانشگاه کالج لندن استدلال کرده است، تعقیب قانونی تجاوز ساده‌تر از تقیب قانونی جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت است، زیرا می‌تواند مستقیماً با کرملین مرتبط باشد.
حکم دیوان کیفری بین‌المللی به تعقیب جنایت تجاوز کشیده نمی‌شود، اما می‌توان یک دادگاه بین‌المللی ویژه با تمرکز صریح بر این «جنایت رهبری» ایجاد کرد. انجام محاکمه تکمیل‌کننده است و به کار دیوان کیفری بین‌المللی اهمیت می‌دهد.
دلگرم‌کننده این است که همه کشور‌های بزرگ اروپایی و همچنین اتحادیه اروپا و شورای اروپا، درخواست «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین مبنی بر محاکمه پوتین و و اطرافیانش به جرم تجاوز را تأیید کرده‌اند و ممکن است در ماه‌های آینده دادگاهی تشکیل شود.
اما حمایت آمریکا برای موفقیت چنین دادگاهی حیاتی خواهد بود. لازم نیست که بایدن نگران این باشد که حمایت از تحقیقات در مورد پوتین، ورق را برگرداند و از حمایت از دفاع اوکراین به تجاوز فعال علیه روسیه تغییر یابد. از این گذشته، ایالات متحده به طور مرتب از دادگاه‌های ویژه، به ویژه در کامبوج، لبنان، رواندا، سیرالئون و یوگسلاوی سابق برای محاکمه جنایات بین‌المللی حمایت کرده است. دادستان‌های ایالات متحده در خط مقدم محاکمه‌های نورنبرگ بودند که توسط دادگاه نظامی بین‌المللی برای محاکمه و مجازات نازی‌ها پس از جنگ جهانی دوم انجام شد. دادگاه نظامی بین‌المللی برای خاور دور که «محاکمه‌های توکیو» جنایتکاران جنگی ژاپنی را اجرا کرد، همین‌طور بود.
هر دو دادگاه بر اساس اعلامیه سال ۱۹۴۱ کاخ سنت جیمز یا بیانیه لندن تأسیس شدند، که در آن قدرت‌های متفقین توافق کردند که هیچ پناهگاه امنی برای کسانی که مرتکب تجاوز شده‌اند وجود نخواهد داشت. این نیز اساس دادگاه ویژه‌ای را تشکیل می‌دهد که وظیفه تحقیق و پیگرد قانونی پوتین را دارد.
نگرانی‌ها مبنی بر اینکه چنین دادگاهی، در را برای پیگرد قانونی مربوط به درگیری‌هایی مانند جنگ عراق باز کند نیز بی‌اساس است. دادگاه ویژه جنایات تجاوز در اوکراین پاسخی به درخواست صریح زلنسکی خواهد بود که از طرف دولت و مردم اوکراین مطرح شده است. اقتدار دادگاه با توجه به قوانین اوکراین، همراه با ممنوعیت جنایات تجاوزکارانه در حقوق بین‌الملل ناشی می‌شود. هیئت این دادگاه منحصراً بر وضعیت اوکراین تمرکز خواهند کرد، جایی که شواهد مربوط به تخلفات استاندارد‌های بسیار بالایی برای اثبات مورد نیاز را برآورده می‌کند.
همچنین چشم انداز محاکمه باعث نمی‌شود پوتین تمایل کمتری به فکر کردن به مذاکرات صلح داشته باشد. من به‌عنوان وزیر دارایی و نخست‌وزیر بریتانیا مستقیماً با او، به ویژه در مورد ترور الکساندر لیتویننکو، روس تابع بریتانیا در سال ۲۰۰۶، برخورد داشتم. آن تجربیات به من آموخت که تنها زبانی که پوتین می‌فهمد، زبان قدرت است. او مشت‌های یواش را به‌عنوان شاخه‌ای از زیتون نمی‌بیند که ارزش آن را دارد، بلکه به مثابه مماشات بیشتر ناشی از ضعف نگاه می‌کند.
در مقابل وحشیگری روسیه، اوکراینی‌ها متحد ایستاده‌اند و شجاعانه جنگیده‌اند. بقیه جهان به رهبری ایالات متحده باید همان شجاعت و عزم را برای اطمینان از اجرای عدالت از خود نشان دهند، که از رهبران ارشد روسیه شروع می‌شود.
ترجمه: گلناز سادات غفاری