تحلیلگران میگویند هیچ یک از طرفین نمیخواهند بهخاطر شکست مذاکرات مقصر شناخته شوند، درحالیکه هر دو باید واکنشهای حوزه داخلی خود را در نظر بگیرند. اما گسترش فعالیت هستهای ایران به این معنی است که برزخ ناآرام در نهایت غیرقابلکنترل خواهد بود.
به گزارش گروه بینالملل صبح ما به نقل از فایننشال تایمز، مقامات اتحادیه اروپا که میانجیگری مذاکرات میان آمریکا و ایران باهدف احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ را انجام میدهند، «متن نهایی» توافقی را ارائه کردهاند که امیدوارند تهران را متقاعد به امضا کند.
آخرین دور مذاکرات که هفته گذشته در وین آغاز شد، نشان از آخرین تلاش برای حصول توافق بین جمهوری اسلامی و دولت بایدن پس از ۱۵ ماه گفتگوهای غیرمستقیم با میانجیگری اتحادیه اروپا بود.
«جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز دوشنبه اظهار کرد: آنچه میشد مذاکره کرد، مورد مذاکره قرار گرفته است و اکنون در متن نهایی وجود دارد.
بورل در توییتر نوشت: بااینحال، پشت هر موضوع فنی و هر پاراگراف، یک تصمیم سیاسی نهفته است که باید در پایتختها اتخاذ شود. اگر این پاسخها مثبت باشد، میتوانیم این قرارداد را امضا کنیم.
دیپلماتها و تحلیلگران هفتهها است که میگویند که باتوجهبه بسیاری از جزئیات توافق حاصل شده، تصمیمگیری سیاسی در مورد اینکه آیا میخواهند این پیشنویس را امضا کنند یا خیر، بر عهده تهران و واشنگتن است.
واشنگتن و تهران که یکدیگر را مقصر این بنبست میدانند، با کماهمیت جلوهدادن هرگونه انتظار برای دستیابی به موفقیت، وارد مذاکرات شدند.
رسانه دولتی ایران اعلام کرد که هیئت ایرانی قرار است برای رایزنی به تهران بازگردد.
«حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران عصر دوشنبه در گفتوگوی تلفنی با بورل اظهار کرد: هرگونه توافق نهایی باید حقوق و منافع ملت ایران را تأمین کند و ضامن رفع پایدار و مؤثر تحریمها باشد.
یکی دیگر از مقامات وزارت خارجه ایران به خبرگزاریهای ایرانی بیان کرد که در مذاکرات “پیشرفت نسبی” حاصل شد، اما مقامات ایرانی افزودند که جمهوری اسلامی همچنان “نگرانیهای جدی” در مورد کوتاهی آمریکا در اجرای تعهداتش دارد.
بر اساس توافقی که در سال ۲۰۱۵ صورت گرفت، ایران در ازای لغو بسیاری از تحریمها توسط آمریکا، محدودیتهای شدیدی را برای فعالیت هستهای خود پذیرفت.
بحران هستهای زمانی آغاز شد که «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از این توافق بیرون آمد و موجهایی از تحریمهای فلجکننده را علیه ایران اعمال کرد. تهران با افزایش فعالیتهای هستهای خود پاسخ داد و اکنون در حال غنیسازی اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحات است.
«جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا گفت درصورتیکه ایران با بازگشت به توافق موافقت کند به توافق میپیوندد، اما تهران تأکید کرده است که ابتدا به تضمینهایی از سوی واشنگتن نیاز دارد که هیچکدام از دولتهای آینده آمریکا قادر به خروج یکجانبه از این توافق نباشند.
کارشناسان میگویند که ارائه چنین تضمینی برای ایالات متحده عملاً غیرممکن است. تهران همچنین از واشنگتن خواسته است که نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی خارج شود، موضوعی که بایدن علناً آن را رد کرده است.
بورل اظهار کرد که مذاکرهکنندگان از مذاکرات وین برای “تنظیم و بررسی دقیق” تعدادی از مسائلی که در متنی که او ماه گذشته ارائه کرده بود، استفاده کردند.
دیپلماتهای غربی میگویند که طرفین در آخرین دور مذاکرات در پنج ماه پیش به نهایی کردن توافق نزدیک بودند. اما واشنگتن و تهران نتوانستهاند مسائل باقیمانده نهایی را به دلیل نگرانیها مبنی بر اینکه این روند به سمت فروپاشی کامل پیش رود، حلوفصل کنند.
تحلیلگران میگویند هیچ یک از طرفین نمیخواهند بهخاطر شکست مذاکرات مقصر شناخته شوند، درحالیکه هر دو باید واکنشهای حوزه داخلی خود را در نظر بگیرند. اما گسترش فعالیت هستهای ایران به این معنی است که برزخ ناآرام در نهایت غیرقابلکنترل خواهد بود.
ترجمه: گلناز سادات غفاری