پوتین خاطرنشان کرده است که موشک کروز مافوق صوت جدید اگر در کشتیهای جنگی مستقر در آبهای بیطرف نصب شود، میتواند به روسیه پتانسیل حمله دقیق بدهد که قبلاً دیده نشده بود.
به گزارش گروه بین الملل صبح ما به نقل از آسوشیتد پرس، مقامات روسیه و ایالات متحده و متحدانش در ناتو این هفته برای مذاکره در مورد درخواست مسکو برای تضمینهای امنیتی غرب و نگرانیهای غرب در مورد تقویت نیروهای روسیه در نزدیکی اوکراین گرد هم میآیند.
مذاکرهکنندگان روسیه و آمریکا روز دوشنبه مذاکراتی در ژنو داشتند که پس از آن مذاکرات روسیه و ناتو در بروکسل و نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا در وین در طول هفته برگزار خواهد شد.
در ادامه نگاهی به دستور کار مذاکرات امنیتی و موضوعات اصلی مورد اختلاف میاندازیم:
هراسها از تهاجم روسیه
تقویت نیروها و تجهیزات روسی در نزدیکی مرز اوکراین باعث نگرانی در کیف و غرب از اینکه مسکو ممکن است برای حمله به این کشور برنامهریزی کند، شده است.
مسکو چنین قصدی را رد کرده و در عوض مقامات اوکراینی را به برنامهریزی حمله برای بازپسگیری و کنترل مناطق شرقی اوکراین که توسط جداییطلبان مورد حمایت روسیه تحت کنترل روسیه است، متهم میکند. اتهاماتی که اوکراین آن را رد کرده است.
جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، ماه گذشته دو بار در مورد افزایش نیروهای روسیه با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه گفتگو کرد و هشدار داد که مسکو در صورت حمله به همسایه خود با عواقب شدید از جمله تحریمهای اقتصادی و مالی بیسابقه روبرو خواهد شد.
روسیه شبهجزیره کریمه اوکراین را در سال ۲۰۱۴ تصاحب کرد و از نیروهای جداییطلبی که در همان سال در شرق این کشور آغاز شد، حمایت کرد. جنگی که در این منطقه بیش از هفت سال است جریان دارد و بیش از ۱۴ هزار کشته بر جا گذاشته است. غرب با تحریمهایی که اقتصاد روسیه را تحتتأثیر قرار داده است، به این عمل مسکو واکنش نشان داده است اما نتوانسته این کشور را متقاعد کند که مسیر خود را تغییر دهد.
خواستههای امنیتی روسیه
پوتین احتمال پیوستن اوکراین به ناتو و استقرار تسلیحات ائتلاف در آنجا را بهعنوان خط قرمز برای مسکو توصیف کرده است. کرملین از واشنگتن و متحدانش خواستار تعهدی الزامآور برای عدم گسترش ناتو به اوکراین، گرجستان یا هر کشور دیگر شوروی سابق شده است.
مسکو همچنین از ایالات متحده و متحدانش خواسته است تا متعهد شوند که در اوکراین و دیگر کشورهای شوروی سابق سلاح مستقر نکنند و یا هیچگونه فعالیت نظامی انجام ندهند.
کرملین پیشنویس روسیه و آمریکا و طرحی برای توافق روسیه و ناتو را بهعنوان نقطه شروع مذاکرات این هفته ارائه کرده است. روسیه به ناتو پیشنهاد میکند که از انجام هرگونه فعالیت نظامی در اوکراین، اروپای شرقی، قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی خودداری کنند.
پیشنهادهای مسکو همچنین به توقف گشتزنی کشتیها و بمبافکنهای دریایی روسیه و آمریکا در نزدیکی مرزهای یکدیگر اشاره دارد. علاوه بر این، آنها خواستار تلاش برای کاهش خطر حوادث مربوط به کشتیها و هواپیماهای جنگی روسیه و ناتو، عمدتاً در بالتیک و دریای سیاه، کاهش دامنه مانورهای نظامی، شفافیت بیشتر و سایر اقدامات اعتمادساز هستند.
واکنش آمریکا و ناتو
ایالات متحده و متحدانش به طور کامل درخواست ناتو مبنی بر عدمپذیرش اوکراین یا سایر اعضای جدید را رد کردهاند و تاکید میکنند که یک اصل کلیدی اتحاد این است که عضویت برای هر کشور واجد شرایطی آزاد است و هیچ خارجی حق وتو ندارد.
درحالیکه اوکراین و گرجستان هنوز برای عضویت در ناتو آماده نیستند و چشمانداز اندکی برای دعوت آنها به عضویت در ناتو وجود دارد، متحدان غربی اصرار دارند که درهای ناتو باید به روی آنها بازبماند. در سال ۲۰۰۸، ناتو قول داد که در نهایت دو کشور را در بر بگیرد، اگرچه نقشه راه مشخصی برای عضویت به آنها ارائه نکرده است.
اگرچه متحدان قاطعانه توقف گسترش ناتو را رد کردهاند، واشنگتن و ناتو میگویند در صورت اتخاذ موضع سازنده روسیه، آمادهاند در مورد کنترل تسلیحات، اقدامات اعتمادسازی، شفافیت بیشتر و کاهش ریسک گفتگو کنند.
مقامات ایالات متحده گفتهاند که در صورت تمایل روسیه به عقبنشینی از اوکراین، آماده گفتگو در مورد محدودکردن استقرار احتمالی موشکهای تهاجمی در آینده در اوکراین و ایجاد محدودیت برای تمرینات نظامی آمریکا و ناتو در شرق اروپا هستند.
در همین حال کاخ سفید از روسیه خواسته است تا با عقبنشینی نیروهای خود از مناطق نزدیک اوکراین، به ایجاد فضای مثبت برای مذاکرات آتی کمک کند. مسکو این پیشنهاد را رد کرده و گفته است میتواند نیروهای خود را در هرکجا که لازم بداند در قلمرو خود مستقر کند و این افزایش را پاسخی به اقدامات خصمانه ناتو توصیف کرده است.
محدودیتهای زمانی
پوتین مذاکرات با ایالات متحده را اقدامی مثبت خواند اما اظهار کرد که خواهان تسریع نتایج است و غرب نیز در مورد تلاش روسیه در گفتگوهای بیهوده هشدار داد.
پوتین در یک کنفرانس خبری ماه گذشته در پاسخ به این سؤال که آیا میتواند تضمین دهد که روسیه به اوکراین حمله نمیکند، با عصبانیت پاسخ داد: غرب باید به ما فوراً و اکنون ضمانتهایی بدهد.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه که ریاست هیئت روسیه در مذاکرات امنیتی را برعهده دارد، تقاضا برای تضمین عدم گسترش ناتو به اوکراین و دیگر کشورهای شوروی سابق را کاملاً ضروری توصیف کرد و هشدار داد که امتناع ایالات متحده از بحث در مورد آن باعث گفتگوهای بیمعنی بیشتر خواهد شد.
ریابکوف بیان کرد: ما با برنامهای دقیقاً فرمولبندی شده به آنجا میرویم که باید آن را با شرایطی که فرمولبندی کردهایم حل کنیم. وی هشدار داد که روسیه تحت تهدید و فشار هیچ امتیازی نخواهد داد و خاطرنشان کرد: در صورت عدم همکاری آمریکا و متحدانش، مذاکرات ممکن است پس از دور اول پایان یابد.
خواستههای صریح کرملین همراه با فشار برای دستیابی به نتایج سریع، سوءظن ایالات متحده را در مورد اینکه مسکو میتواند درخواستهای غیرواقعی را مطرح کند، فقط برای شکست مذاکرات و سپس استفاده از آن بهعنوان بهانهای برای اقدام تهاجمی، دامن زده است. دیپلماتهای روس اما این ادعا را رد کردهاند.
گزینههای نظامی – فنی
درحالیکه مسکو برنامهریزی برای حمله به اوکراین را رد کرده است، پوتین هشدار داده است که اگر غرب به خواستههای امنیتی او اهمیت ندهد، مجبور خواهد شد «اقدامات فنی – نظامی» نامشخصی اتخاذ کند.
او توضیحات بیشتری در مورد اینکه پاسخ روسیه میتواند متنوع باشد و بستگی به پیشنهادهایی دارد که کارشناسان نظامی ما به من ارائه میدهند، نداد.
یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین گفت که پوتین به بایدن گفته است روسیه بهمانند ایالات متحده عمل خواهد کرد اگر تسلیحات تهاجمی در کنار مرزهایش مستقر شده باشد.
پوتین خاطرنشان کرده است که موشک کروز مافوق صوت جدید اگر در کشتیهای جنگی مستقر در آبهای بیطرف نصب شود، میتواند به روسیه پتانسیل حمله دقیق بدهد که قبلاً دیده نشده بود. پرتاب یک گلوله از این موشکها در اواخر دسامبر، خبر از تکمیل آزمایشهای این سلاح جدید داد که به گفته پوتین با سرعت ۹ برابر صوت تا برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر پرواز میکند.
پوتین ضمن ابراز نگرانی از اینکه ناتو به طور بالقوه میتواند از خاک اوکراین برای استقرار موشکهایی استفاده کند که میتوانند تنها در پنج دقیقه به مسکو برسند، خاطرنشان کرد که موشک مافوق صوت به روسیه نیز توانایی مشابهی خواهد داد.
پوتین تاکید کرد: برای دستیابی به کسانی که دستورات را صادر میکنند، فقط پنج دقیقه زمان نیاز است.
ترجمه: گلناز سادات غفاری