مرتضی صارمی

دولت رئیسی تا کنون دستاوردی در جهت ثبات و آرامش جامعه نداشته است و امنیت سیاسی و امنیت غذایی را دچار بحران و چالش جدی کرده است.

 

مرتضی صارمی نوشت: اهمیت همه ی اجزاء سیستم برای تحقق حکمرانی خوب، امری بدیهی است و نمی توان یک بخش را فدای بخش های دیگر کرد. نگاه عمودی و مکانیکی در مقابل نگاه افقی و ارگانیکی در نظام تصمیم گیری همواره در دولتها وجود داشته است. گاهی نگرش ابزاری و تقلیدی مبتنی بر اقتدارگرایی با شداد و غلاظ بر پیکره ی نحیف نظام سیاسی غلبه و تسلط داشته است و گاهی نگرش عقلانیت سیاسی مبتنی بر قانون و جوانمردی در مسیر ناهموار و پر سنگلاخ اداره کشور با هوشمندی و مشارکت مردم در انتخابات محقق شده است. کارنامه و عملکرد این دو گفتمان در نظام جمهوری اسلامی در دسترس و هنوز به تاریخ نپیوسته است.

در نظریه بازی ها (game teory) دو الگوی بازی با «مجموع صفر» و بازی «بردـ برد » بیش از سایر الگوها در علم سیاست متداول است. در دوران جمهوری اسلامی با توجه به قرائت نگرش ابزاری و تقلیدی همواره الگوی بازی با «مجموع صفر» غلبه داشته است اما در دوره «اصلاحات » و دوره اول دولت «اعتدال» با تمام بحرانهای واقعی و ساختی مخالفین، الگوی بازی بردـ برد در زمینه سیاست خارجی و تا حدودی اقتصاد اجرا شد که دستاوردهای آن ملموس و قابل انکار نیست. به طور مثال نرخ تورم و قیمت گوشت( تومان) در سال تحویل دولت اصلاحات و انقلابی و سال اول دولت اعتدال قابل ملاحظه است.

اینک دولت رئیسی که تکرار دولت و گفتمان احمدی نژاد است در سیاست خارجی منطقه ای مانند تحولات افغانستان و مناطق شمالی کشور بسیار منفعل و در روابط بین الملل مانند مذاکرات وین بر اساس الگوی شکست خورده «بازی با جمع صفر» عمل می کند. به عبارت دیگر بازی در زمینی که حریف وجود ندارد ارزش سیاسی ندارد و آب در هاون کوبیدن است.
البته دولت در زمینه سیاست داخلی نیز به دلیل نداشتن منظومه فکری در بین هواداران دچار گیجی و تصمیمات هیجانی شده است. دولت گرچه به لحاظ قانونی در مقابل مجلس و مردم دارای مسئولیت است اما بدتر از دولت روحانی اختیارات خود را با نمایندگان مجلس و برخی مراکز غیر مسئول تقسیم کرده است به طوریکه هنوز در یک استان معاونین استاندار و فرمانداران و مدیران کل استانداری تغییر نکرده اند ولی به اصرار و پافشاری یک نماینده، استاندار ناگزیر یکی از بخشداران را برکنار می کند.
در زمینه اقتصاد این «شیر تو شیر » و تصمیمات غیر کارشناسی به سوژه مخالفین و منتقدین و حتی برخی هواداران دولت تبدیل شده است. بطور مثال، قیمت کالاها همچنان رو به رشد است اما با واردات مرغ منجمد قیمت این کالا روندی کاهشی داشته است در حالیکه این سیاست تنظیم بازار که مبتنی بر ضرب المثل « از این ستون تا آن ستون فرج است» صنف مرغداران را به خاک سیاه می نشاند. زیرا مرغداران به علت افزایش نرخ دلار و گرانی نهاده ها قادر به جوجه ریزی نیستند و یا حداقل سود نمی کنند که طبعا امنیت غذایی دچار مسایل حاد اجتماعی خواهد شد.

با این توصیف، دولت رئیسی تا کنون دستاوردی در جهت ثبات و آرامش جامعه نداشته است و امنیت سیاسی و امنیت غذایی را دچار بحران و چالش جدی کرده است. با توجه به اینکه این گفتمان تجربه تلخی در حکمرانی دارد و راه رسیدن به قدرت این گفتمان نیز با دوپینگ شورای نگهبان غیر طبیعی و غیر متعارف بوده است بر اساس ضرب المثل معروف « جلوی ضرر را هروقت بگیری منفعت است» بهتر است از سیاست های بازی با جمع صفر ، انتصابات مکانیکی و تصمیمات غیر کارشناسی دست بر دارد و زمینه و بستر اجتماعی و سیاسی را فراهم کند تا نخبگان سیاسی و اقتصادی راهی برای برون رفت از وضع نابسامان موجود پیدا کنند و آرامش را به جامعه برگردانند.