پادشاهی عربستان نیز در آینده با یک انتقال روبرو خواهد شد. ملک سلمان در حال حاضر ۸۷ سال دارد. سلف او ملک عبدالله، پیرترین پادشاه سعودی بود که در ۹۰ سالگی درگذشت. شاهزاده محمد احتمالاً جوانترین پادشاهی خواهد بود که تا کنون تاج و تخت را به دست می‌گیرد و می‌تواند ده‌ها سال دیگر برای نشان دادن اثر خود در پادشاهی وقت داشته باشد.
به گزارش گروه بین‌الملل صبح ما به نقل از آسوشیتدپرس، در سال‌های پس از به قدرت رسیدن «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی، دست یافتن به جنجالی در خاورمیانه به طوری که این وارث ۳۷ ساله تاج و تخت درگیر آن نبوده باشد، دشوار است. حالا او در حال چرخیدن به سمت برنامه جسورانه بعدی خود: دادن فرصتی به صلح، است.
حرکت به سمت تنش زدایی با ایران، برقراری مجدد روابط با سوریه و پایان دادن به جنگ در یمن می‌تواند شاهزاده محمد را از برخی از پیچیده‌ترین مسائل منطقه‌ای که با آن مواجه است، ر‌ها کند.
این که آیا در این امر موفق شود، تأثیرات عمیقی بر خاورمیانه و برنامه‌های گسترده او برای تغییر شکل پادشاهی به دور از نفت و پررنگ شدن چهره خود خواهد داشت. شکست نه تنها حکمرانی قریب الوقوع او بر کشوری را که برای تأمین انرژی جهان حیاتی است، تهدید می‌کند، بلکه منطقه وسیع‌تری را که سال‌ها تنش متزلزل کرده و تا حدی با تصمیمات او شعله ور شده است، تهدید می‌کند.
رشد شاهزاده محمد در سال ۲۰۱۵ پس از انتصاب پدرش ملک سلمان به عنوان معاون ولیعهد شتاب گرفت. در آن سال محمد، وزیر دفاع آن زمان، عربستان سعودی را وارد یک کارزار نظامی در یمن کرد، جنگ داخلی که به یک نبرد نیابتی منطقه‌ای تبدیل شد که هنوز ادامه دارد. ریاض از دولت تبعیدی یمن در برابر حوثی‌های مورد حمایت ایران که صنعا، پایتخت این کشور را در اختیار دارند، حمایت می‌کند.
تنش‌ها با ایران که در آن زمان هنوز در توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی بود، با اعدام یک روحانی برجسته شیعه توسط عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶ تشدید شد. معترضان به پست‌های دیپلماتیک عربستان در ایران یورش بردند و ریاض روابط خود را با تهران قطع کرد.
در سال ۲۰۱۷، عربستان سعودی به سه کشور عربی دیگر پیوست که قطر را که روابط خود را با ایران حفظ می‌کرد، تحریم کنند. در همان سال، شاهزاده با دعوت از نخست وزیر لبنان به عربستان و سپس مجبور کردن وی به اعلام استعفای خود، تلاشی سنگین برای شکستن سلطه حزب الله تحت حمایت ایران بر دولت لبنان انجام داد. این تلاش شکست خورد و از آن زمان تاکنون نفوذ عربستان سعودی در لبنان کاهش یافته است.
شاهزاده محمد چند روز بعد کمپین ادعایی ضد فساد را راه‌اندازی کرد که نخبگان سعودی را در ریتز کارلتون محبوس کردند تا اینکه میلیارد‌ها دارایی را تحویل دادند.
قتل جمال خاشقجی، ستون‌نویس واشنگتن پست در کنسولگری عربستان در استانبول، که به اعتقاد ایالات متحده و دیگران به دستور شاهزاده بوده، در سال ۲۰۱۸ روی داد.
اما حمله‌ای که به دنبال آن انجام شد، احتمالاً محاسبات شاهزاده را تغییر داد. در سپتامبر ۲۰۱۹، رگبار موشک‌های کروز و هواپیما‌های بدون سرنشین به قلب صنعت نفت عربستان سعودی اصابت کرد و به طور موقت تولید این کشور را به نصف کاهش داد.
در حالی که حوثی‌ها ابتدا مسئولیت این حمله را بر عهده گرفتند، غرب و عربستان سعودی بعداً تهران را مسئول این حملات دانستند. اگرچه تهران هنوز انجام این حمله را رد می‌کند، حتی بازرسان سازمان ملل نیز گفتند که بعید است نیرو‌های حوثی مسئول این حمله باشند.
عربستان سعودی هرگز به طور علنی این حمله را تلافی نکرد، و همچنین ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ به عنوان ضامن امنیت طولانی مدت کشور‌های عربی خلیج فارس نیز چنین نکرد. این امر و همچنین خروج آمریکا در سال ۲۰۲۱ از افغانستان، منجر به بازنگری در منطقه در مورد میزان تکیه بر وعده‌های ایالات متحده شد.
در این میان، عربستان سعودی روابط نزدیکش را با روسیه به عنوان بخشی از گروه اوپک پلاس حفظ کرد. کاهش تولید نفت این سازمان، حتی در شرایطی که جنگ مسکو با اوکراین قیمت انرژی را افزایش داد، خشم جو بایدن رئیس جمهور و قانونگذاران آمریکایی را برانگیخت. چین که از همه‌گیری ویروس کرونا بیرون آمده است، همچنین می‌خواهد عرضه نفت عربستان را تضمین کند.
هم روسیه و هم چین به عربستان سعودی و شاهزاده محمد، بدون نگرانی دائمی غرب در زمینه حقوق بشر، احترام می‌گذارند. شاهزاده محمد میزبان شی جین پینگ، رئیس جمهور چین و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه بوده و تلفنی با آن‌ها گفتگو کرده است.
توافق با میانجیگری چین در مورد برقراری مجدد روابط پادشاهی با ایران همچنین فرصت جدیدی را برای شاهزاده محمد فراهم می‌کند تا به ایالات متحده نشان دهد که دیگران می‌توانند سیاست خاورمیانه را شکل دهند. همچنین یک آرامش مورد نیاز را فراهم می‌سازد تا به شاهزاد مجال دهد بر روی شهر هوشمند بیابانی ۵۰۰ میلیارد دلاری به نام Neom واقع در شمال غربی عربستان و مکعب در ریاض – شهر کوچکی با ارتفاع ۴۰۰ متر پر از هولوگرام و مکان‌های سرگرمی که احتمالاً در صورت تکمیل، میلیارد‌ها هزینه بیشتر خواهد داشت، متمرکز شود.
ایران نیز به شدت به دنبال آرام کردن تنش‌ها است، به‌ویژه در پی اعتراضات پس از مرگ مهسا‌امینی که یکی از بزرگترین چالش‌های این کشور از سال‌های پر هرج و مرج پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ است. تحریم‌های ایالات متحده به خاطر توافق هسته‌ای فروپاشیده تهران همچنان اقتصاد ایران را با مشکل مواجه کرده است.
برای شاهزاده محمد، باید زمان مناسب برای انجام این حرکت به نظر برسد. پیش از این، عربستان سعودی تلاش‌هایی را برای برقراری مجدد روابط با قطر در سال ۲۰۲۱ انجام داده است. کاهش تنش‌ها با ایران ممکن است راهی برای خروج کامل از جنگ یمن را برای او فراهم کند.
با این حال، دستور شاهزاده محمد به مقامات سعودی برای نشستن با همتایان ایرانی برای بازگشایی سفارت‌ها نشان‌دهنده تغییری چشمگیر در سیاست‌های ضد ایرانی اوست.
در همین حال، گفت‌وگو‌ها درباره احیای روابط با سوریه بشار اسد که مورد حمایت ایران است، ادامه دارد. نشست آتی اتحادیه عرب که در ماه می‌به میزبانی این پادشاهی برگزار می‌شود، می‌تواند سوریه را به طور رسمی به عرصه بازگرداند. حتی لبنان که درگیر بحران‌هایی از جمله بحران مالی است، می‌تواند از نزدیکی ایران و عربستان سود ببرد.
پادشاهی عربستان نیز در آینده با یک انتقال روبرو خواهد شد. ملک سلمان در حال حاضر ۸۷ سال دارد. سلف او ملک عبدالله، پیرترین پادشاه سعودی بود که در ۹۰ سالگی درگذشت. شاهزاده محمد احتمالاً جوانترین پادشاهی خواهد بود که تا کنون تاج و تخت را به دست می‌گیرد و می‌تواند ده‌ها سال دیگر برای نشان دادن اثر خود در پادشاهی وقت داشته باشد.
اینکه این علامت چه خواهد بود، به همان اندازه به او بستگی دارد که آیا می‌تواند تنش‌هایی را که به شعله ور شدن آن‌ها کمک کرده کم کند یا خیر.
ترجمه: گلناز سادات غفاری