اگرچه این سفر بایدن راه را برای مشارکت جدید آمریکا با عربستان سعودی و منطقه خلیجفارس هموار کرده است، اما در مورد فلسطین، موضوع دوباره آشنا به نظر میرسد.
به گزارش گروه بینالملل صبح ما به نقل از روزنامه نیو نیشن، «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا در نشست عربستان در شهر سرخ جده تأیید کرد که این کشور همیشه یک شریک متعهد و فعال در خاورمیانه باقی خواهد ماند. ایالات متحده قطعاً این کار را انجام خواهد داد، زیرا اگر از منطقه خارج شود، این شکاف بهسرعت توسط چین، روسیه و ایران پر خواهد شد. بایدن این موضوع را در حضور رهبران شورای همکاری خلیجفارس، یعنی عربستان سعودی، قطر، بحرین، کویت، عمان و امارات متحده عربی بهاضافه اردن، مصر و عراق مطرح کرد. او قول داد که از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری میکند. ایالات متحده برای ادامه هژمونی خود از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد.
تحریم اقتصادی آمریکا علیه روسیه به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین شکافی در روابط آمریکا و عربستان سعودی ایجاد کرد و در میان تیرگی روابط، بایدن با توقف در اسرائیل از خاورمیانه بازدید کرد. اگرچه عربستان حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای اسرائیلی باز کرد، اما حضور بایدن باعث ایجاد شور و شوق زیادی در خاندان سلطنتی عربستان نشد.
نه ملک سلمان و نه ولیعهدش، محمد بن سلمان، حاکم واقعی عربستان سعودی برای پذیرایی از بایدن به فرودگاه نرفتند، اما فرماندار مکه رفت. بااینحال بایدن آنجا بود، زیرا به عربستان سعودی برای تولید نفت بیشتر برای جلوگیری از افزایش قیمت نفت نیاز داشت. بااینحال، عربستان سعودی بایدن را رد نکرد و متعهد شد که بهجای ۱۱ میلیون بشکه در روز، ۱۳ میلیون بشکه در روز تولید کند. در بازگشت به کشورش، این بهعنوان شکستی برای بایدن در مقابل محمد بن سلمان که او میخواست برای ترور جمال خاشقچی، روزنامهنگار مخالف، پاسخگو باشد، تلقی میشد. «فرد رایان»، مدیرعامل واشنگتنپست، نوشت:
مشت زدن (بهعنوان دستدادن از زمان شیوع ویروس کرونا) بین بایدن و محمد بن سلمان بدتر از یکدست دادن بود. شرمآور بود. این عمل سطحی از صمیمیت و آسایش را نشان میداد که رستگاری تضمین شدهای را که محمد بن سلمان بهشدت به دنبال آن بود را برایش به ارمغان میآورد.
اما بایدن موضوع مرگ خاشقچی را با ولیعهد مطرح کرد، اما آنطور که به نظر میرسید چیزی جز یک اشاره گذرا نبود. در مقابل، جو بایدن نیز نسبت به قتل روزنامهنگار فلسطینی – آمریکایی، شیرین ابو عاقله، زمانی که در اسرائیل و فلسطین بود، نسبتاً متعهد نبود. این امر این واقعیت را تقویت کرد که ایالات متحده قرار نیست وضعیت موجود در منطقه را تغییر دهد. در مورد نقش ایالات متحده بهعنوان یک قهرمان حقوق بشر حرف بسیار زیاد است!
بنابراین، توانایی ایالات متحده در حل مشکلات در حال تشدید در منطقه بسیار مورد تردید است، زیرا اکنون به دلیل ضعفها و سوگیریهایش از کسری اعتبار در منطقه رنج میبرد. باتوجهبه وضعیت امروز، ایالات متحده در حل مشکل فلسطین بهعنوان یک میانجی صلح بیطرف و صادق کاملاً شکستخورده است.
ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی با پایتختی بیتالمقدس شرقی که اکنون در پشت آتش است از یک سو و از سوی دیگر شهرکسازی اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی بیوقفه ادامه دارد. ایالات متحده در تمام طول این مدت شاهد خاموش این موضوع است. بایدن در سفر خود به فلسطین از پرسش فلسطین طفره رفت و گفت که اکنون زمان مذاکرات صلح نیست. او بیشتر نگران کیفیت زندگی بهتر بود و در مورد بسته کمکی ۲۳۵ میلیون دلاری به فلسطین اعلام آمادگی کرد.
سه سال پیش، جو بایدن قول داد که عربستان سعودی را مجبور کند تا بهای قتل جمال خاشقچی روزنامهنگار را بپردازد. اما افزایش قیمت نفت به دلیل جنگ اوکراین، کشتهشدن شیرین ابو عاقله روزنامهنگار فلسطینی توسط سرباز اسرائیلی و همچنین کاهش محبوبیت عمومی او در داخل، بایدن را مجبور کرد در سیاست خود در قبال عربستان تجدیدنظر کند.
اگرچه این سفر بایدن راه را برای مشارکت جدید آمریکا با عربستان سعودی و منطقه خلیجفارس هموار کرده است، اما در مورد فلسطین، موضوع دوباره آشنا به نظر میرسد. بایدن در اسرائیل هنگام آغاز سفر خود به منطقه گفت: برای صهیونیست بودن لازم نیست یهودی باشید. از یک صهیونیست بزرگ مانند بایدن همانطور که یایر لاپید، نخستوزیر اسرائیل او را توصیف کرد، فلسطینیها بهسختی میتوانند امیدوار باشند که به فعالیتهای شهرکسازی اسرائیل در سرزمینهای خود پایان دهند یا به فلسطین بهعنوان یک کشور جداگانه امیدوار باشند. تا زمانی که ایالات متحده تلاش زیادی نکند تا با حل مشکل فلسطین و کمک به کشورهای دموکراتیک در سراسر جهان که در آن مردم برای برقراری دموکراسی در حال مبارزه هستند، اعتبار خود را بهاندازه کافی قوی کند، آنها آمریکا را کمتر قابلاعتماد خواهند یافت. این برای دنیای آزاد خوب نخواهد بود.
ترجمه: گلناز سادات غفاری