اختصاصی؛

پروفسور امینی یکی از دست کم‌۶٠ دانشگاهی افغان است که در اعتراض به فرمان طالبان مبنی بر ممنوعیت زنان از تحصیلات عالی استعفا داده‌اند.

 

به گزارش گروه بین‌الملل صبح ما به نقل از گاردین، «بکتاش امینی»، شغل خود را به‌عنوان استادیار در دانشکده فیزیک دانشگاه کابل بسیار دوست داشت. او علاوه بر داشتن اشتیاق به تدریس، به کمک کردن به شاگردانش برای یافتن شغلی در رشته فیزیک، ایجاد شراکت با مرکز بین‌المللی فیزیک نظری و… افتخار می‌کرد.
اما زمانی که طالبان اعلام کرد زنان از تحصیل در دانشگاه منع خواهند شد، تلاش‌های او برای ادامه تحصیلات علمی در افغانستان بیهوده به نظر می‌رسید. او می‌گوید : شبی که طالبان در‌های دانشگاه‌ها را به روی زنان افغان بست، پیام‌ها و تماس‌های زیادی از سوی دانشجویانم دریافت کردم. نمی‌توانم واژه‌ای برای توصیف وضعیت آنها پیدا کنم. من یک دانشگاهی هستم و تنها راهی که می‌توانم اعتراض کنم، ترک این سیستم تبعیض‌آمیز علیه زنان بود. بکتاش امینی ٢١ دسامبر از شغل رویایی خود استعفا داد.
پروفسور امینی یکی از دست کم‌۶٠ دانشگاهی افغان است که در اعتراض به فرمان طالبان مبنی بر ممنوعیت زنان از تحصیلات عالی استعفا داده‌اند. «عبدالرقیب اکلیل»، استاد توسعه شهری در دانشگاه پلی تکنیک کابل که از سمت خود استعفا داده است، گفت : طالبان تحصیل زنان را به گروگان منافع سیاسی خود گرفته‌اند. این خیانت به ملت است.
اکلیل می‌گوید : طالبان در یک سال و نیم اخیر خواسته‌های غیرمنطقی زیادی از دانش‌آموزان و دانشجویان دختر از‌جمله کنترل پوشش، حجاب، کلاس‌های جداگانه، همراهی یک مرد محرم و.. داشته است. هر استاد هر هفته دو بار یک کلاس درس را برگزار می‌کرد، یک بار برای مردان و سپس برای زنان. با وجود آن، طالبان همچنان زنان را از دانشگاه ممنوع کرده‌اند.
وی اضافه می‌کند : این ممنوعیت‌ها برخلاف ارزش‌های اسلامی و بر خلاف منافع ملی است. نه‌فقط زنان را بلکه همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. من نمی‌توانم بخشی از چنین سیستمی باشم.
یکی دیگر از استادان دانشگاه کابل مدارک تحصیلی خود را در تلویزیون ملی پاره کرد.
«اسماعیل مشعل» اشک‌آلود در کلیپی که در فضای مجازی پخش شده است، می‌گوید : امروز اگر خواهرم و مادرم نتوانند درس بخوانند، این تحصیلات چه فایده‌ای برای من دارد؟ بفرمایید، من دارم اصل مدارکمو پاره می‌کنم. من استاد بودم و به دانشجویان درس می‌دادم اما این کشور دیگر جای آموزش نیست.
وقتی مجری برنامه پرسید چه می‌خواهی، مشعل گفت : تا خواهر و مادرم را اجازه ندهید به دانشگاه برگردند، تدریس نمی‌کنم.
حتی قبل از تسلط طالبان، دانشگاه اغلب محیطی چالش‌برانگیز برای زنان افغان بود که با آزار و اذیت و تبعیض مواجه بودند. «سمیرا» ٢٣‌ساله، دانشجوی سال آخر می‌گوید : حتی قبل از تسلط طالبان، هر روز برای اثبات اینکه ما لیاقت حضور در محیط دانشگاه را داریم، با آزار و اذیت و تبعیض مواجه بودیم. اما اوضاع از زمان تسلط طالبان بدتر شده است. آنها مدام هر حرکتی را محدود می‌کردند، حتی پرسیدن سوال از یک استاد مرد ممنوع بود. و اکنون ما را کاملا ممنوع کرده‌اند.
وقتی سمیرا که خبر این ممنوعیت را شنید، تمام شب را صرف مطالعه برای امتحانات کرده بود. او می‌گوید : من نمی‌توانم این درد را برای شما توصیف کنم. من ترم آخر هستم. فقط چند ماه دیگر تا فارغ‌التحصیلیم باقی مانده بود. می‌خواستم بیرون بروم و فریاد بزنم.
آن شب، او در یک گروه واتس اپ با همکلاسی‌هایش نوشت : آیا کسی اهمیتی نمی‌دهد که آینده زنان افغانستان در خطر است؟
بسیاری از همکلاسی‌های زن او قبلا در گروه‌های واتس اپ بسیج شده بودند و درباره راه‌های اعتراض به این ممنوعیت بحث می‌کردند. در یک سال و نیم گذشته، زنان افغان به‌رغم تهدید‌ها و حملات، مرتبا در خیابان‌ها علیه سیاست‌های واپس‌گرایانه طالبان تظاهرات کرده‌اند. با‌این‌حال، تعداد کمی از مردان به آنها پیوسته‌اند و اغلب به دلیل عدم حضورشان در تظاهرات در جامعه مدنی ضعیف شده مورد انتقاد قرار‌گرفته‌اند.
با‌این‌حال، با ممنوعیت تحصیلات عالی زنان، تعداد مردان معترض نیز افزایش یافته‌است. علاوه بر استعفای کارکنان آموزشی مرد، دانشجویان پسر در همبستگی با همکلاسی‌های زن از کلاس‌ها و سالن‌های امتحان خارج شده‌اند.
یک دانشجوی پسر ١٩‌ساله که همراه با ده‌ها دانشجوی دیگر از دانشگاه ننگرهار در ٢١ دسامبر در اعتصابات شرکت کرده بود، می‌گوید : ما به حمایت از خواهرانمان برخاستیم زیرا نمی‌توانستیم بیش از این، این بی‌عدالتی را تحمل کنیم.
تظاهرات مشابهی در سایر ولایات از‌جمله؛ کابل، قندهار و غزنی با حضور صد‌ها دانشجو و استاد که دست به تجمع زدند و شعار‌های «همه یا هیچ» سر دادند و خواستار بازگشت زنان به پردیس‌ها شدند، گزارش شدند.
این دانشجو از ننگرهار افزود : خواهران ما با استعداد هستند و مستحق بهترین‌ها هستند. اما چنین ممنوعیت‌هایی برای تحصیل تاثیر بسیار منفی و غیرقابل برگشتی بر جامعه ما خواهد داشت. به همین دلیل است که ما مردان افغان باید اکنون صدایمان دربیاید.
نارضایتی از سیاست‌های قهقرایی فزاینده و فضای ترس ایجاد شده توسط طالبان از قبل در میان دانشگاهیان افغان زیاد بود.
با‌این‌حال، واکنش وحشیانه طالبان به مخالفان، بسیاری را از هرگونه اقدامی منصرف کرد. یکی از معدود دانشگاهیان که جرات کرد صحبت کند، پروفسور «فیض الله جلال» بود که در ژانویه سال گذشته بازداشت شد.
این دانشجو از ننگرهار می‌گوید : پیش‌از‌این، ما می‌خواستیم علیه تصمیماتی که نسبت به خواهرانمان ناعادلانه بود، تظاهرات کنیم. ما گروه‌هایی ایجاد کرده بودیم تا همکلاسی‌ها را بسیج کنیم تا صدایمان به‌جایی برسد. اما بعد از آن طالبان متوجه شد و تمام مدیران گروه را تهدید کرد و من چاره‌ای جز سکوت نداشتم.
اما، با بدتر شدن وضعیت در افغانستان، مردان، به‌ویژه در دانشگاه، اکنون سکوت خود را زیر سوال می‌برند. استادان دانشگاه نمی‌توانند اسلحه بردارند و در برابر طالبان و تصمیم آنها بایستند. اکلیل می‌گوید : در هر جامعه دموکراتیک دیگری، جنبش‌های مدنی یکی از راه‌های مبارزه هستند.
او گفت : با وجود اینکه در حکومت طالبان عدالت و دموکراسی وجود ندارد، زنان از زمان ورود طالبان اعتراض کرده‌اند و به‌تنهایی از ارزش‌های ما محافظت می‌کنند. من فکر می‌کنم وظیفه ماست که در کنار آنها باشیم.
‌
ترجمه : گلناز سادات غفاری