جنابعالی اگر بخواهید در این مسئولیتی که پذیرفته اید موفق باشید و افکار عمومی را همراه داشته باشید، راهی جز به کارگیری نیروهای مخلص، متعهد، مستقل کاردان و دلسوز که در گذشته و حال عملا به آرمان های انقلاب پایبند بوده اند، ندارید.
سه روز پس از انتخابات تاریخی دوم خرداد ۷۶، نامه ای از جانب آیت الله العظمی حسینعلی منتظری به مثابه پیام تبریک به سیدمحمدخاتمی منتشر شد که علیرغم ارزش سیاسی آن، حاوی نکات مهمی است.
متن کامل این نامه در ادامه می آید:
جناب مستطاب حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور محترم دامت افاضاته
بحق محمد و آله.
پس از سلام و تحیت و تبریک به مناسبت انتخاب شایسته جنابعالی از طرف مردم آگاه و متعهد ایران و تقدیر و تشکر از ملت عزیز که با حضور خود در پای صندوق های رای و دخالت در تعیین سرنوشت کشور خود، مراتب رشد و آگاهی خود را به نمایش گذاشتند، به عرض می رساند:
هر چند محتمل است بعضی از علاقه مندان جنابعالی خوش نداشته باشند که من برای شما نامه بنویسم ولی با سابقه آشنائی که با خود شما و با ارادت خاصی که نسبت به مرحوم والد شما مرد فضیلت و نقوی حضرت آیت الله آقای حاج سید روح الله خاتمی (طاب ثراه) داشته و دارم، لازم دیدم پس از انتخاب جنابعالی به عنوان رئیس جمهور ایران اسلامی، ضمن تبریک به شما و به مردم ایران مطالبی را مختصراً یادآور شوم:
۱- می‌دانم که الان مسئولیت سنگینی به عهده جنابعالی گذاشته شده و اداره امور اجرائی کشور وسیع ایران در
شرایط فعلی، باقی ماندن بسیاری از خرابی های جنگ
تحمیلی، مشکلات اقتصادی و تورم، وجود برنامه های نیمه تمام، توقعات و انتظارات طبقات مختلف، وجود فشارهای خارجی و احتمال کارشکنی های داخلی بسیار طاقت فرسا و مشکل است، ولی شما با صبر و استقامت کامل و توکل به خدا و سعه صدر تصمیم بگیرید به اسلام و بندگان خدا و انقلاب و کشور خدمت کنید، انشاءالله خدا یار و پشتیبان شما خواهد بود. ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت
اقدامکم و از رسول خدا(ص)سوال شد: “من أحب الناس إلى الله؟ قال: أنفع الناس للناس” الکافی (۱۶۴/۲) خداوند انشاءالله وجود شما را در هر حال نافع و مفید قرار دهد.
جنابعالی به این انتخاب به عنوان یک موقعیت بالا نگاه نکنید، بلکه به عنوان یک مسئولیت سنگین و یک امانت الهی و مردمی نگاه کنید. امیرالمومنین(ع) به استاندار
آذربایجان نوشتند: ان عملک لیس لک بطعمه و لکنه فی عنقک امانه (نهج البلاغه نامه۵)
انتخاب جنابعالی در شرایط فعلی ایران یک انتخاب عادی نبود، بلکه یک انقلاب مردمی بود در برابر وضع موجود، اهمیت این مسئولیت و انتظارات بجای اقشار آگاه و متعهدی که با آراء کم نظیر خود جنابعالی را به قدرت رساندند، بر کسی پوشیده نیست. این انتخاب پیام گویایی بود به همه متصدیان امور و مسئولین محترم کشور. شاید اینکه بعضی می خواهند وانمود کنند که خدای ناکرده مردم از اسلام و انقلاب منحرف شده اند، چنین نیست. مردم از اسلام و دین خسته نشده اند و معارف حیات بخش اسلام در اعماق دل مردم نفوذ کرده است. و به شعارهای انقلاب یعنی استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی وفا دارند، ولی از وعده های توخالی، از تبعیضات ناروا، از سوء مدیریت ها و پارتی بازی های اداری، از انحصار طلبی های جناحی و انگ زدن های بیجا و طرد نیروهای با ارزش به بهانه های واهی، از محور قرار گرفتن تملق ها و ثناگویی های مبتذل، از ایجاد محدودیت های ناروا و سلب آزادی های مشروع و مصرح در قانون اساسی، از اسراف و تبذیرها در بیت المال و انجام کارهای تشریفاتی و پر هزینه و نادیده گرفتن نیازهای ضروری جامعه رنج می برند.
استحکام و استقرار یک نظام و یک کشور، مرهون قانونمند شدن آن و اعتبار عملی قانون اساسی و دیگر قوانین مصوبه آن کشور است. در تمام عرصه ها و برای همه طبقات، همه اقشار و اشخاص در برابر قانون یکسان می باشند و حقوق و اختیارات ملت، رئیس جمهور و سایر مسئولین و حتی رهبر انقلاب در قانون اساسی مشخص شده است. در اصیل یکصد و دهم وظایف و اختیارات او تعیین شده است. قانون اساسی را هم بنیان گذار جمهوری اسلامی مرحوم امام خمینی (قدس سره) و هم مراجع بزرگ و علماء اسلام و هم اکثریت قریب به اتفاق ملت تائید کردند و به آن رای دادند.
جنابعالی برای حفظ آن سوگند یاد خواهید نمود. برای حفظ حاکمیت اسلامی و تحقق ارزش های انقلاب باید به جای محور قرار دادن نظر و خواست اشخاص و جناح ها – قانون اساسی و قوانین مصوبه بر اساس موازین اسلامی محور باشد، و پشتیبان اجرائی آن نیز مردم می باشند.
کسانی که دم از فوق قانون بودن شخص یا اشخاص می زنند و یا مردم و جمهور را می خواهند نادیده بگیرند در حقیقت ثبات سیاسی کشور را خدشه دار می کنند. شخص یا اشخاص جزئی است و قانون امری است کلی و باقی. و من و شما در منطق خوانده ایم که الجزتی لا یکون کاسباً و لا مکتسبا.
۴- قربانی کردن حقیقت ها و واقعیت ها و حقوق اشخاص و ملت در پای مصلحت های خیالی و زودگذر که اکنون به شکل یک سنت و فرهنگ غلط در آمده، علاوه بر مسئولیت الهی به ضرر استقرار نظام اسلامی است. راه انداختن یک عده افراد ناآگاه و بی اطلاع از حقایق را با نام های فریبنده و حمله به شخصیت ها و یا ارگان های مخلص و وفادار به اسلام و انقلاب، صد درصد ثبات سیاسی کشور و قانونمند بودن آن را مخدوش می کند. باید به هر نحو شده، جلوی این قبیل بی نظمی ها را گرفت. در وصیت مولی امیر المومنین(ع) خطاب به امام حسن و امام حسین(ع) آمده است «اوصیکما و جمیع ولدی و اهلى و من بلغه کتابی بتقوى الله و نظم امرکم و صلاح ذات بینکم» (نهج البلاغه نامه۴۷)
۵- جنابعالی اگر بخواهید در این مسئولیتی که پذیرفته اید موفق باشید و افکار عمومی را همراه داشته باشید، راهی جز به کارگیری نیروهای مخلص، متعهد، مستقل کاردان و دلسوز که در گذشته و حال عملا به آرمان های انقلاب پایبند بوده اند، ندارید. چنین نباشد که تحت فشارها و جوسازی های معمول افراد متملق و طالب مقام که متاسفانه زمینه رشد آنها در شرایط فعلی کاملا مساعد است بر شما تحمیل گردد و فقط شخص رئیس جمهور عوض شده باشد که در این صورت جنابعالی اعتبار کنونی خود را از دست خواهید داد و در رای دهندگان به جنابعالی یعنی اکثریت قاطع کشور یأس کلی و بدبینی حکم فرما خواهد شد.
۶- جنابعالی از عوارض و عواقب خطرناک تنگ نظری ها و انحصار طلبی بخوبی مطلعید و خودتان نیز طعم تلخ آن را چشیده اید. هر چند جناح خاصی بیشتر به شما علاقه دارند و برای انتخاب شما فعالیت کرده اند، ولی در تفویض
مسئولیت ها و بکارگیری نیروها فراجناحی فکر کنید و ملاک انتخاب را صلاحیت، تجربه، تعهد، تخصص، لیاقت و قانون مندی اشخاص قرار دهید و با سنت سیئه طرد نیروهای خوب و ترور شخصیت های با ارزش مبارزه کنید. نیروهای عاقله و مغزهای متفکر و متعهد کشور سرمایه های معنوی کشورند که باید برای اداره کشور و سازندگی آن در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از آنان استفاده نموده و طرد نیروهای خوب و منزوی کردن آنان ظلم است هم به خود آنها و هم به ملت و ضمنا به علاقمندان خود نیز سفارش کنید که مبادا در فکر مقابله به مثل و انتقام جوئی برآیند. گذشت و تحمیل افکار و سلیقه های مختلف و شرح صدر نشانه بزرگ مشی انسان است و در کلمات قصار نهج البلاغه حکمت ۱۷۶ می خوانیم: آله الریاسه سمه الصدر و باز می خوابیم لایقیم امرالله سبحانه الا من لا یصانع و لا یضارع ولا یتبع المطامع (حکمت ۱۱۰) فرمان خدا را اجرا نمی کند مگر کسی که اهل سازش، بی اطلاع و مقلد دیگران و پیرو مطامع نباشد.
۷- مساله تورم و هماهنگ نبودن دخل و خرج ملت و تبعیض عمیق طبقاتی و وضع نابسامان بهداشت و درمان از مشکلات فعلی کشور است، هر چند لازم است بیشترین بودجه‌کشور به مصرف سازندگی اساسی و زیربنایی برسد، ولی کمبود ضروریات زندگی فعلی مردم نیز باید مورد توجه قرار گیرد، آدم گرسنه و مریض را نمی شود با وعده و وعید سرگرم کرد، بیمارستان های عمومی باید به اقسام و وسایل مورد نیاز مجهز باشند و همه طبقات محروم بتوانند از آنها استفاده کنند، باید از مخارج غیر ضروری و تشریفات، کاست و نیازهای ضروری جامعه را مورد توجه
قرار داد.
۸- کشاورزی علاوه بر اینکه مجرای ارتزاق میلیون ها جمعیت کشور می باشد، زیربنای استقلال اقتصادی و بی نیازی کشور است. پس باید به نحوی برنامه ریزی شود که کشاورزان محترم دلگرم باشند و ماندن در روستاها برای آنان مقرون به صرفه باشد، ما می بینیم جوانان آنان فوج فوج سرازیر شهرها می شوند و روستاها خالی می شود.
وقتی که از مزایای بهداشت و درمان و آموزش و یارانه ها محروم باشند. و حتی برای حفر یک چاه ناچار باشند مالیات زیادی بدهند و کود و سموم را به قیمت های زیاد تهیه کنند، قهرا روستاها را رها می کنند و دولت ناچار می شود گوشت و مواد غذائی را با دلارهای نفتی برای آنان تهیه کند.
۹- از اموری که همه ملت انتظار دارند مورد توجه واقع شود، تامین حقوق ملت و آزادی های مصرحه در قانون اساسی است. شعارهای اول انقلاب چنین بود «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» البته آزادی در چارچوب رعایت موازین اسلامی و حقوق یکدیگر، از نظر شرع و قانون اساسی تفتیش عقاید ممنوع است، استراق سمع، شنود گذاری و هرگونه تجسس ممنوع است. حیثیت و جان و
مال اشخاص محترم است و هیچکس را نمی توان دستگیر کرد، مگر به حکم قانون و ابلاغ کتبی موارد اتهام.
نشریات و مطبوعات باید در بیان مطالب آزاد باشند مگر در امور ضددین یا ضدعفت عمومی، در جهان امروز روزنامه ها زبان گویای مردمند و طبقات مختلف می توانند به وسیله آنها پیام خود را به مسئولین برسانند و چنین نیست که فقط سخنگوی دولت باشند و موظف باشند فقط اخبار تکراری القاء شده از طرف مسئولین را بنویسند.
تشکیل احزاب سیاسی باید آزاد باشد – البته در چارچوب موازین اسلامی- تا مردم از همه طبقات با عضویت در آنها بتوانند افکار و نظریات خودشان را تبیین کنند و در اثر تضارب و برخورد افکار مختلف، هم خودشان آگاهی و رشد سیاسی پیدا کنند و هم دولت را در مواقع حساس یاری دهند و هم نسبت به رجال سیاسی و باارزش، شناخت کامل پیدا کنند تا در مواقع انتخاب نمایندگان یا رئیس جمهور آمادگی کامل داشته باشند و چنین نباشد که هنگام انتخابات گرفتار گروه های خلق الساعه و تبلیغات مبتذل آنان گردند و بالاخره شرکت مردم در انتخابات آزاد توقف به شناخت قبلی و آمادگی کامل دارد و راه آن تشکیل احزاب سیاسی آزاد است.
۱۰- در خاتمه امیدوارم جنابعالی که شخصیتی متدین و متعهد و کاردان می باشید، در پرتو توکل به خدای متعال و اقتداء به پیامبر اکرم(ص) و امیرالمومنین(ع) و دعای حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف در اجرای احکام اسلام و قانون اساسی و قوانین مصوبه و در سازندگی کشور در ابعاد سیاسی اقتصادی نظامی و فرهنگی موفق باشید و بتوانید با انتخاب افراد خوب و حذف تشریفات غیر ضروری و ادغام با حذف ارگان های تکراری و اختیار روش های ساده زیستی، موقعیت کشور و انقلاب را در برابر دشمنان حفظ نمایید و سعی کنید در هر حال، جنبه مردمی بودن خود را از دست ندهید. در نهج البلاغه می خوانیم: الولایات مضامیر الرجال (حکمت۴۴۱) و باز می خوانیم ان الله فرض على ائمه العدل ان یقدروا انفسهم بضعته الناس کیلا یلتبیغ بالفقیه فقره (خطبه ۲۰۹)
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.