یک اقتصاددان به صبح ما گفت: باید ثبات اقتصادی به ایران برگردد، امروز که همه قوا یکدست شده‌اند انتظار می‌رود اقتصاد ایران ثبات را تجربه کند تا امنیت برای فعالیت‌های بخش خصوصی تامین شود. امروز پول‌های ایرانی‌ها در استانبول و ازمیر تبدیل به ویلا شده است درحالی‌که باید در ایران تبدیل به تولید شود.
صبح ما | اقتصاد ایران در این سال‌ها ثبات نداشته است. البته گاهی توانسته رشد خوبی را تجربه کند اما بلافاصله سقوط کرده و حتی در بعضی موارد بار شد منفی مواجه شده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد در اقتصاد ایران یک گره وجود دارد، گره‌ای که حالا تبعات آن در سفره مردم دیده می‌شود، کاهش قدرت خرید یکی از مواردی است که در ایرانِ امروز مردم با آن مواجه هستند.
درهمین‌باره مهدی پازوکی، اقتصاددان در گفت‌وگو با پایگاه خبری صبح ما گفت: «وقتی رشد اقتصادی کشور کم است یعنی کیک اقتصاد روز به روز دارد کوچکتر می‌شود، در چنین شرایطی حتی اگر توزیع عادلانه وجود داشته باشد در واقع ما فقر را تقسیم می‌کنیم. بنابراین باید رشد مستمر و پایدار اقتصادی در دستورکار دولت‌ها قرار بگیرد. در واقع باید سلامت اقتصادی به اقتصاد ایران برگردد.»
وی ادامه داد: «یکی از معانی توسعه اقتصادی یعنی رشد مستمر، یک موقع به‌دنبال بارندگی مناسب برداشت محصولات کشاورزی بیشتر می‌شود کما اینکه سال آینده با کاهش بارندگی این تولید کاهش پیدا می‌کند بنابراین رشد مستمر وجود ندارد، اما اگر ساختاری طراحی کردیم که در آن اقتصاد دارای رشد مستمر شد معنی توسعه پیدا می‌کند، مانند کشورهایی نظیر عضو اتحادیه اروپا، ژاپن، کانادا، آمریکا، استرالیا، کره‌جنوبی. اما در شرایط فعلی اقتصاد ایران بسته است، درچنین وضعیتی اگر بهترین اقتصاددانان جهان را به‌کار بگیریم، در یک اقتصاد بسته خیلی زرنگ باشند می‌توانند وضع موجود را حفظ کنند.»
این استاد دانشگاه بیان کرد: «اقتصاد کشور ما در گروی سیاست است به‌ویژه سیاست خارجی، این به‌معنای نفی ایرادات ما در سیاست‌های داخلی نیست، شاید اگر درصد بگیریم، بیست درصد مشکلات اقتصادی ما برای سیاست خارجی کشور است اما این بیست درصد خیلی مهم است. اگر اقتصاد ایران بسته باشد امکان اینکه شما بتوانید با کشورهای منطقه تجارت کنید وجود ندارد، امروز ما به کشور عراق برق می‌فروشیم اما نمی‌توانیم پول آن را بگیریم، آن هم عراقی که نزدیکترین دوست ما در منطقه است. لذا همه جای دنیا سیاست خارجی در خدمت توسعه اقتصادی است اما در ایران متاسفانه اقتصاد در گروی سیاست است.»
پازوکی در پاسخ به این پرسش که، اگر تصور کنیم تحریم‌ها رفع شود اما با وجود عدم عضویت در FATF می‌توانیم موانع اقتصادی را برطرف کنیم گفت: «ما یا باید چمدانی با دنیا تجارت کنیم که این معنای عقب‌گرد می‌دهد. قطعاً برای اینکه سیستم بانکی ما با دنیا کار کند باید FATF را بپذیریم. اگر FATF بد است چرا شراکای عمده جمهوری اسلامی مانند چین، روسیه، ترکیه اعضای اصلی این سازوکار هستند، درحالی‌که ما قرار است فقط عضو همکار باشیم. حتی اگر از امشب FATF را بپذیریم از فردا بانک‌های مطرح با ایران همکاری نمی‌کنند چراکه نیاز به گذر زمان دارد، اما این تصمیم یک سیگنال برای جهان است که ایران می‌خواهد با جهان همکاری کند. اینکه گفته می‌شود FATF می‌خواهد اطلاعات بانکی ما را بردارد حرف‌های درستی نیست.»
وی توضیج داد: «اتفاقاً عضویت در FATF به‌نفع ایران است. ایران خودش قربانی تروریست است، اعتقاد دارم اگر FATF را نپذیریم مشکلات بیشتر می‌شود. من به‌عنوان دلسوز مردم می‌گویم، بیست سال با پول‌های همین مردم درس خواندم، اعتقاد دارم اگر جمهوری اسلامی می‌خواهد در جهان بدرخشد باید تعامل داشته باشد. اتفاقاً دشمنان ایران از جمله تندروهای امریکایی، اسراییل و برخی کشورهای منطقه دوست دارند ما منزوی شویم اما ما نباید در زمین دشمن بازی کنیم. تعامل با جهان به‌نفع مردم است، سیاست ما در ایران باید به‌سمت تنش‌زدایی برود.»
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: «چرا روحانی در چهار سال اول بعد از توافق برجام نرخ تورم در کشور را تک رقمی کرد؟ براساس گزارش‌های رسمی بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی دو رقمی شد. اما بعد از آغاز مجدد تحریم‌ها همه شاخص‌ها منفی شد. این نشان دهنده اثر سوء تداوم تحریم است. من نمی‌گویم ما نوکر خارجی شویم، برعکس معتقدم ما باید قوی شویم و اجازه ندهیم کشورهای دیگر در امور ما دخالت کنند. برای اینکه قوی شویم باید اول با کشورهای همسایه، بعد با کشورهای منطقه و جهان تعامل داشته باشیم. اگر امروز بتوانیم یک شرکت امریکایی را بیاوریم در پارس جنوبی این به‌نفع ایران است نه امریکا، چراکه سبب می‌شود هزینه بهره‌برداری از منابع نفتی و گازی به‌دلیل رقابتی که میان شرکت‌ها ایجاد می‌شود کاهش پیدا کند. اما اگر فقط چینی‌ها حضور داشته باشند هیچ نفعی برای ایران ندارد. برای نیروگاه بوشهر میلیاردها دلار هزینه کردیم و نتیجه چندانی نداشت چراکه فقط در انحصار روس‌ها بود.»
وی تصریح کرد: «امروز تعامل به‌نفع ایران است. همین عراق که در جنگ با آمریکا کشورش با مشکلاتی مواجه شد، اما به‌دلیل اینکه آن‌ها در برداشت مخازن مشترک میان ایران و عراق از شرکت‌های آمریکایی استفاده کردن، برداشت‌شان از این مخازن بیشتر از ما شد، چراکه از تکنولوژی پیشرفته‌تری استفاده کردند. مثلاً همین صنعت هوایی را در نظر بگیرید، امروز کشور قطر که کوچکتر از استان هرمزگان است تبدیل به هاب هوایی منطقه شده است. چرا ایران هاب منطقه نباشد؟ الان فرودگاه بین‌اللملی امام خمینی با دوتا پرواز قفل می‌شود، خوب با این امکانات و طرز تفکر که نمی‌شود در جهان شاگرد اول شد. اسرائیل به‌دنبال منزوی کردن ایران است و ما نباید به خواست او رفتار کنیم. شما توجه کنید وییتنامی که در دهه هفتاد مورد هجوم امریکا قرار گرفت با تعاملی که برقرار کرد امروز یکی از قدرت‌های اقتصادی است و رشد دو رقمی دارد، منظور از تعامل وادادگی نیست. ایران باید دنبال منافع خودش باشد، به‌نظرم با آمریکا جنگیدن و داشتن سیاست همراه با تنش به نفع اسرائیل است نه به نفع مردم ایران.»
پازوکی با اشاره به مشکلات داخلی اقتصاد ایران اضافه کرد: «من هیچ کشور توسعه یافته‌ای سراغ ندارم که در سیاست خارجی با دنیا تنش داشته باشد ولی پیشرفت هم داشته باشد. البته ما مشکلات داخلی هم در رابطه با اقتصاد داریم. یکی از مشکلات اقتصادی ایران امروز جهالت اقتصادی است، این جهالت اقتصادی کلی هزینه برای مردم ایران داشته است. گمان می‌کنم با منابع خوبی که ما داریم مانند انرژی ارزان و نیروی کار تحصیلکرده و ارزان، پیشرفت‌های خوبی می‌توانیم داشته باشیم اما اگر ما اشتغال درست نکنیم این نیروی کار تحصیلکرده از ایران می‌رود کما اینکه همین امروز هم رفته است. بهترین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما جذب این اقتصاد نمی‌شوند، بلکه فقط فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های درجه چندم ما هستند که جذب می‌شوند، درحالی‌که همه جای دنیا نیروی انسانی نخبه را جذب اقتصاد کشورش می‌کنند».
وی ادامه داد: «همین اقدام اخیر مجلس درباره طرح صیانت از کاربران را در فضای مجازی درنظر بگیرید، چرا این قانون برای مجلس اولویت دارد؟ همین مجلس بیاید درباره معافیت از مالیات قانون بگذارد، امروز ۴۰درصد اقتصاد ایران معاف از مالیات است. طبق قانون هرکسی که درآمد دارد باید مالیات بدهد اما یکسری از سازمان‌ها و افراد معاف هستند. این افراد ۲۰درصد استخدام‌های دولتی را شامل می‌شوند بدون اینکه مالیات پرداخت کنند. اگر این مجلس راست می‌گوید بیاید کل معافیت مالیاتی را بردارد چرا می‌رود سراغ طرحی به نام صیانت که محدودیت در اشتغال ایجاد می‌کند؟ اما در عوض سازمان‌ها، نهادها و بنیادهای مختلف را از مالیات معاف می‌کنند. بخش خصوصی را وارد اقتصاد نمی‌کنند در عوض همه اعضای هیأت مدیره شرکت‌ها از اقوام خودشان هستند، با چنین اقداماتی که اقتصاد ایران درست نمی‌شود و ربطی هم به آمریکا ندارد.»
پازوکی در پایان گفت: «باید ثبات اقتصادی به ایران برگردد، امروز که همه قوا یکدست شده‌اند انتظار می‌رود اقتصاد ایران ثبات را تجربه کند تا امنیت برای فعالیت‌های بخش خصوصی تامین شود. امروز پول‌های ایرانی‌ها در استانبول و ازمیر تبدیل به ویلا شده است درحالی‌که باید در ایران تبدیل به تولید شود. لذا باید فضای کسب‌وکار برای تولید فراهم شود تا این سرمایه‌ها خارج نشوند، و این وظیفه‌ی حکومت است. کلید این ثبات اقتصادی هم در تعامل با دنیا و امریکا است، همان‌طورکه گفتم اگر شرکت‌های امریکایی در ایران سرمایه‌گذاری کنند به‌نفع ایران است تا امریکا. سیاست خارجی ما باید یک سیاست فعال در جهت منافع ملت ایران باشد.»