نگاهی به تعداد زنانی که در فهرستهای حزبی قرار دارند، چشمانداز تیرهتری را برای نقش زنان در جریان اصلی سیاست ارائه میدهد.

به گزارش گروه بینالملل صبح ما به نقل از الجزیره، یک آپارتمان معمولی در منطقه تجاری استانبول برای سوق دادن زنان بیشتر به سیاست ترکیه تلاش میکند.
اما با توجه به اینکه حدود ۶۰ میلیون رای دهنده باید در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی اواخر این ماه رای خود را به صندوق بیندازند، حال و هوای دفتر «بن سسریم» یا من انتخاب میکنم، ناامیدکننده است.
این سازمان غیردولتی دو سال پیش برای تقویت مشارکت زنان در سیاست، به ویژه برای یافتن نامزدهای مناسب برای کاندیداتوری در پارلمان و معرفی آنها به عنوان برندگان رای قابل قبول به احزاب سیاسی، تأسیس شد.
در اوایل ماه جاری، بن سسریم از ۲۰ زن که در چهار حزب در انتخابات پارلمانی ۱۴ مه نامزد خواهند شد، رونمایی کرد. با این حال، با توجه به ماهیت روند انتخابات، آرای احزاب با توجه به قرار گرفتن آنها در لیست احزاب رتبهبندی شده به نامزدها تخصیص مییابد و فقط چهار نفرامید واقعی برای ورود به مجلس ملی بزرگ ترکیه دارند.
«نیلدن بیازیت»، رئیس بن سسریم، گفت: این برای ما بسیار ناامیدکننده است. حتی در احزاب لیبرالتر، سدی برای نامزدهای زن وجود دارد. این نشان میدهد که هنوز موانع زیادی بر سر زنان وجود دارد و آنها نمیخواهند آن را تغییر دهند.
تصویر گستردهتر بهطور مشابه برای کسانی که به دنبال نمایندگی زنان بیشتر در کشوری که زنان ۵۰. ۷ درصد رایدهندگان را تشکیل میدهند و حق رأی ملی زنان در سال ۱۹۳۴به رسمیت شناخته شد، دلسردکننده است.
از ۶۰۰ نامزد پارلمانی خود، حزب حاکم عدالت و توسعه (AK Party) به ریاست رجب طیب اردوغان، ۱۱۳ زن را نامزد کرده است در حالی که حزب اصلی اپوزیسیون(CHP) جمهوری خواه خلق ۱۵۶ نفر را انتخاب کرده است که به ترتیب ۱۸. ۸ و ۲۶ درصد است. حزب کارگران ترکیه (TIP) با ۴۰. ۵ درصد بیشترین تعداد نامزدهای زن را به خود اختصاص داده است.
نگاهی به تعداد زنانی که در فهرستهای حزبی قرار دارند، چشمانداز تیرهتری را برای نقش زنان در جریان اصلی سیاست ارائه میدهد. حزب جمهوری خواه خلق تنها در ۱۱ حوزه از ۸۷ حوزه انتخاباتی ترکیه، زنان را در رتبه اول فهرست خود قرار داده است، در حالی که حزب عدالت و توسعه دارای ۴ حوزه است.
یک مشکل بینالمللی
حضور ناکافی زنان در مجالس ملی، وضعیتی بیهمتا در ترکیه نیست. بر اساس گزارش اتحادیه بین المجالس، زنان تنها در پنج کشور نیمی یا بیشتر از قانونگذاران را تشکیل میدهند. ترکیه با ۱۷. ۴ درصد از نمایندگان در سال ۲۰۱۸ از لحاظ زنان در رتبه ۱۳۲ جهان قرار داشت.
برخی به جوامع مردسالار به عنوان مانع اصلی برای مشارکت زنان در سیاست اشاره کردهاند، اما شواهد در ترکیه نشان میدهد که چنین نگرشها به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
در تحقیقی که بن سسریم و شرکت نظرسنجی KONDA در سال گذشته انجام دادند، ۶۲ درصد از پاسخدهندگان گفتند که سیاستمداران زن به ترکیه کمک خواهند کرد تا ترکیه توسعه یابد و تبدیل به جامعه بهتری شود.
تعداد مشابهی از سهمیه اجباری زنان در احزاب سیاسی حمایت کردند. تقریباً سه چهارم اعلام کردند که از یک زن از خانواده خود حمایت میکنند که وارد سیاست شود.
بیازیت بیان کرد: مسأله سیاستمداران زن فقط مسأله نمایندگی برابر نیست؛ یک سیاستمدار زن برای یک جامعه دموکراتیک، برای عدالت، حل مشکل آب و هوا، پایان دادن به فساد، تغییر سیاستهای آموزشی و تنظیم سیاستهای خانواده مورد نیاز است.
خروج ترکیه از کنوانسیون استانبول در مورد حمایت از زنان در برابر خشونت در سال ۲۰۲۱، نگرانی فعالان مدنی را افزایش داد.
در بیانیه دولت در آن زمان آمده بود: تصمیم خروج از کنوانسیون استانبول به هیچ وجه به این معنا نیست که دولت جمهوری ترکیه
برای حمایت از زنان سازش کرده است. حتی با وجود خروج ترکیه از این کنوانسیون، هرگز از مبارزه با خشونت خانگی دست نخواهد کشید.
تبدیل کنشگری به مشارکت سیاسی
با این حال، فعالیت جامعه مدنی تا حد زیادی با مشارکت زنان در سیاست حزبی موفق نبوده است.
«گلسرن اونانچ»، بنیانگذار انجمن برابری و همبستگی، بیان کرد: فضای بازی احزاب سیاسی کاملاً تحت سلطه مردان هستند. برای یک زن بسیار دشوار است که در اینجا برای خود جا باز کند. زنان به قویترین شکل بر میدان اپوزیسیون مدنی تسلط داشتهاند، اما این امر به دلایلی در سیاست منعکس نشده است.
«سیبل پیسکین»، نامزد «حزب خوب» که یک حزب مخالف در ترکیه محسوب میشود در کیرکلارلی، یکی از ۲۰ استان ترکیه که هرگز زنی از آنجا در پارلمان حضور نداشته است. او در جایگاه دوم لیست حزب قرار گرفته، که بعید به نظر میرسد بتواند برای او یک کرسی کسب کند، هر چند او یک چهره قابل احترام در منطقه شمال غرب محسوب میشود.
وی اظهار کرد: من انتخاب نشدم زیرا در انتخابات قبلی [۲۰۱۸] در رتبه دوم بودم و دوباره در رتبه دوم هستم. البته، فقدان انگیزه وجود دارد. جامعه برای سیاستمداران زن آماده است و فکر میکنند که کشور با سیاستمداران زن به جای بهتری خواهد رسید.
بیازیت سیاستمدار سابق حزب جمهوری خلق ترکیه، معتقد است که سلسله مراتب مردانه در اکثر احزاب سیاسی مانع بزرگی برای زنان است.
او گفت: ساختار حزب بسیار رسمی است و هنوز توسط مردانی کنترل میشود که گاهی به نظر میرسد میخواهند مردان دیگر را ارتقا دهند. به عنوان مثال، شهردار حزب جمهوری خلق ترکیه در کیرکلارلی زمانی که ما یک زن بسیار شناخته شده و توانا را معرفی کردیم، سعی کرد راه ما را مسدود کند.
در خیابانهای استانبول، زنان به همان اندازه در نظرات خود درباره تسلط سیاسی مردان و چگونگی حل مشکلات اقتصادی فعلی ترکیه صادق بودند.
«آیسه چینار» در حالی که در مقابل اسکله کادیکوی گل میفروخت، گفت: مردها دوست دارند مانند صاحبان قدرت رفتار و فکر میکنند که میتوانند کارها را به بهترین شکل اداره کنند. اما ما کسانی هستیم که واقعاً میدانیم دنیا چگونه پیش میرود و چگونه کارها را انجام دهیم. ما به یک رهبر زن نیاز داریم تا ما را از این آشفتگی که در آن قرار داریم خارج کند.
ترجمه: گلناز سادات غفاری