اختصاصی؛

در جلسه ماهانه مجمع ایثارگران شعبه قم مطرح شد: امید جامعه به حل مسائل ریز و درشت خود توسط دولت و حتی نخبگان سیاسی و اجتماعی به حداقل ممکن رسیده است. تا جایی که در  آخرین پیمایش‌های ملی صورت گرفته صراحتا نشان داده‌ شده‌ است که ۸۸٪ مردم بر این باورند که نه دولت که حتی نخبگان قادر به حل مسائل آنها نیستند.

 

حسین احمدی، سخنگوی حزب مجمع ایثارگران درباره گزارش واصله از جلسه دی ماه ۱۴۰۱ شعبه قم این حزب که توسط آقای سیدعلی موسوی مسئول شعبه مجمع ارسال شده است، اظهار داشت: جلسه ماهیانه شعبه حزب مجمع ایثارگران در شهر مقدس قم، در امتداد جلسات هماهنگی دفاتر شعب استان های حزب در دفتر مرکزی، به طور اختصاصی با حضور ۱۵ تن از اعضاء شورای دفتر شعبه قم و با دعوت و همراهی جمعی از ایثارگران حامی برگزار گردید.

وی افزود: بطور خلاصه برخی مواضع و دغدغه های مطروحه در جلسه مزبور پیرامون وقایع و رخدادهای اخیر کشور به شرح ذیل تبیین گردید.
ابتدا آقای محمدرضا اسماعیلی مقدم، نماینده قم در مجلس ششم، ضمن تحلیل از وضعیت موجود، با انذار نسبت به پرهیز اصلاح طلبان از برخی سودجویی ها از جریان اصلاح طلبی در قدرت و نادیده انگاشته شدن ارزش‌های اصلاح طلبی در گذشته و حال، لیکن شیوه ها و روشهای اصلاح طلبانه در وضعیت بحران کنونی کشور را مفید دانسته و بر حفظ سرمایه های انسانی اصلاح طلبان تاکید ورزیده است. مباحثی که بطور کلی در این جلسه مطرح شده است، شامل: تحلیل وضع موجود کشور و استان قم، انتقاد از شیوه های موضع گیری اصلاح طلبان در بحران اخیر، تعیین اهداف مشخص برای پیگیری و ادامه حیات، تاکید برداشتن راهبردهای شفاف، ناامیدی اقشار از وضع موجود، در محاق بودن امید به راهکارهای اصلاحات باتوجه به مقاومت حکومت در ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری، تهدید های جدی عبور از فرصت های اصلاحات، انتقاد از سکوت سران اصلاحات، آسیب های جدی اعتقادات جوانان به دین و مذهب و عبور از احزاب از جمله مباحث مطرح در جلسه مزبور بوده است.

همچنین آقای محمدجواد دردکشان فعال سیاسی و متخصص در امور N.G.O تحلیل نسبتا کلاسیکی به شرح ذیل ارائه کرده اند:
۱- حجم اخبار و اطلاعات گسترده از اتفاقات اخیر هم از طرفی ضد و نقیض و هم از طرفی دربرگیرنده نشانه های خوب و بد برای آینده هستند، به همین دلیل بخشی از نیروهای کلاسیک اعم از روحانیون و سیاسیون دچار سردرگمی در تحلیل و یافتن نقش خود در چگونگی مواجهه با اتفاقات اخیر شده‌اند.
۲- متاسفانه اغلب گفتگوها و تلاش‌ها برای عبور از وضعیت فعلی با محوریت پیشنهاد راه‌حل‌هایی که به ذهن افراد متبادر می‌شود آغاز می‌گردد. راه حل برای مسئله‌ای که هیچ وقت اثبات نشده است که به درستی شناخته و تبیین شده تا پس از آن در پی حل آن باشیم. لذا بجای گفتگو پیرامون “چه باید کرد؟” باید قبلا به این سوال بپردازیم که “چرا امروز اینجا هستیم؟” و چرا راه‌حل‌های ۲۵ سال گذشته (از ۷۶ تاکنون) پاسخگوی مسائل مردم نبوده است؟! پس از آن با شناخت از روند طی شده میتوان نقاط اهرمی تغییر را شناسایی کرد و با برنامه‌ریزی روشمند و ابزار‌های متناسب به تبیین سقف مسئولیت هر گروه پرداخت.
۳- هیچگاه نشانه‌ها صرفا نباید مبنای تحلیل باشند. باید بتوان با رصد وضعیت نشانه‌ها در روند‌های ۲۵ ساله اخیر به سیستم ‌هایی که همواره باز تولید کننده نشانه‌ها بوده اند، رسید تا قدرت تحلیل سیستم‌های معیوب اجتماعی را بدست آورد وگرنه همواره در حال نبرد با سایه‌ها خواهیم بود.
(برای امکان تعامل نظری بیشتر پیرامون نکات طرح شده پیشنهاد می‌شود کتاب “توسعه به مثابه توانمندی‌سازی‌حکومت” و “تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی” به اجمال در حزب مورد بررسی قرار گیرند. همچنین آشنایی با مفهوم تئوری تغییر در این شرایط میتواند بسیار کمک کننده باشد.)
در رابطه با نکته اول باید اذعان داشت که برای عبور از این ابهام و سردرگمی، باید بتوانیم بصورت یک توافق جمعی در بین جمع حاضر همه اتفاقات را حول یک مسئله بنیادین صورت‌بندی کنیم تا از ابهام و سردرگمی خارج شویم. و مبتنی بر آن راهی برای شناسایی اقدامات موثر برای جمع خود بیابیم.
پیشنهاد می‌شود این صورت‌بندی معطوف به “آینده و مسئله امید در جامعه” باشد. چرا که همه نگرانی‌های موجود در جامعه به دلیل ابهام در آینده است این که هیچ کس نمی‌داند شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و… در آینده چقدر بدتر می‌شود.
امید جامعه به حل مسائل ریز و درشت خود توسط دولت و حتی نخبگان سیاسی و اجتماعی به حداقل ممکن رسیده است. تا جایی که در  آخرین پیمایش‌های ملی صورت گرفته صراحتا نشان داده‌ شده‌ است که ۸۸٪ مردم بر این باورند که نه دولت که حتی نخبگان قادر به حل مسائل آنها نیستند. (رضا امیدی، ۱۴۰۰).
(برای این منظور پیشنهاد میشود مقاله آقای رضا امیدی با نام سیاست‌گذاری اجتماعی و مسئله امید را حتما ملاحظه بفرمائید. تاریخ انتشار مقاله اسفند ۱۴۰۰)
حال که ابهام در آینده و امیدهای از دست رفته، عامل محرک جامعه برای اعتراض است، باید بر مبنای همین صورت مسئله اتفاقات را تحلیل کرد تا بتوان به تبیین دقیق‌تری از وضعیت دست‌یافت.

۴- اجمالا نکته دیگری که به مسئله آینده و امید میتوان اضافه کرد، سیستم تولید خشم و نفرت توسط حکومت در جامعه است. تلفیق ناامیدی و انباشت خشم که بصورت ساختاری و سیستمی در حال هم‌افزایی هستند بسیار خطرناک است و باید پذیرفت که این روند تبعات نگران کننده‌ای دارد.
با توجه به ۴ دهه تورم پیوسته و همچنین با توجه به آمار فوت شدگان، کشته‌شدگان خودکشی‌ها، مجروحین، آسیب دیدگان، مرگ‌های حاصل از آلودگی‌ هوا، تصادفات جاده‌ای، گرانی دارو، عدم اشتغال و فقر، اعدام، کشتن، زندان، تجاوز، شکنجه، ربودن، اخراج کردن‌ها و احکام مضحک قضایی و …همه سرخوردگی‌های حاصل از مسائل حل نشده و بی پایان در همه شئون زندگی فردی و جمعی باید پذیرفت جامعه در آستانه بروز نشانه‌های بیشتری از نا‌امیدی و نفرت انباشه شده است و باید برای این همه احساس بی پناهی، نگرانی و خشم کاری کرد. باید بغض و خشم جامعه را به رسمیت شناخت. به او تامین روحی داد و در این همه زلزله‌های عمیق اجتماعی پناه‌گاه اجتماعی برای او طراحی کرد تا پس از آن در میان‌مدت و بلندمدت بتوان از امکان ایجاد افق‌های تازه سخن گفت.
این اندیشمند دلسوز در این جلسه حزبی تاکید نموده است: از قضا به اعتقاد من مجمع ایثارگران و روحانیت ظرفیت قابل توجهی برای پرداختن به این مسئله ترکیبی دارند و می‌توانند در این مسیر سرمایه گذاری موثر انجام دهند.
این قشرها به مثابه لنگرگاه‌های اجتماعی در جامعه ایران در دوران جمهوری اسلامی می‌توانند با طراحی درستی از اقدامات لازم بعنوان یکی از مهمترین پناه‌گاه‌های اجتماعی عمل کنند و به مرور -نه به حکومت- که به مردم اثبات کنند بغض شما و مشکلات شما برای ما مهم است، و ما تا حل اصولی مشکلات در کنار شما هستیم.
اما این کار باید در مسیر درستی طراحی شود. وی پیشنهاد نموده اند، با توجه به نکات زیر به طراحی اقدام در این مسیر فکر شود.
پیشنهاد عملیاتی مبتنی بر استفاده از ابزار تئوری تغییر حائز اهمیت است.
سقف مسئولیت این دو قشر در کوتاه مدت را شاید بتوان ذیل مدیریت درست خشم جامعه تعریف کرد.
یادمان باشد بر مبنای تئوری تغییر باید سه سطح “آرمان، مطلوب ممکن و سقف مسئولیت” را در یک فرایند جمعی، بین مجمع ایثارگران؛ به خوبی از هم تفکیک و تبیین کرد تا بتوان بر این اساس مجموعه اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را به نحوی طراحی کرد که قابل انجام، پایش، ارزیابی و بهبود مستمر باشند. تا ان‌شاءالله به نتیجه مورد نظر دست یابیم.
یادمان باشد “آرمان داری” امر مقدسی است و همه انسان‌ها انگیزه‌های خود را از آرمان‌های خود می‌گیرند که بسیار هم ضروری است، ولی هیچگاه آرمان به خودی خود امکان اینکه به ما بگوید دقیقا الان چه باید کرد را ندارد. بدون طی کردن مراحل روشمند، هر تعریفی از هر اقدامی ناگزیر غیر قابل پایش، ارزیابی و بهبود مستمر است و لامحاله فاقد اثر ماندگار تاریخی خواهد بود.
از طرف دیگر شناسایی “مطلوب ممکن” اگر چه ضروری است ولی بیانگر ظرفیت واقعی جمع ما برای حرکت به سمت آن نیست. الزاما دستیابی به مطلوب ممکن همکاری جمع کثیری از گروه‌ها و نهاد‌ها را طلب می‌کند که در گام‌های اولیه و در کوتاه مدت کسی قادر به ایجاد چنین هم‌افزایی بین گروهی و نهادی نیست. لذا ضمن حفظ جهت گیری اقدامات در مسیر مطلوب ممکن ولیکن ناگزیر باید در سطح “سقف مسئولیت” اقدامات را طراحی کرد و مبتنی بر داشته‌های جمع و ظرفیت هم‌افزاساز با سایر گروه‌‌های همراه، عمل نمود.

به این ترتیب می توان امیدوار بود تا بشود نقش موثر و ماندگاری را در این شرایط پیچیده در سطح کشور ایفا کرد.
با تشکر از گزارش مبسوط آقای سیدعلی موسوی مسئول شعبه قم مجمع ایثارگران