جولیا مسترسون از اندیشکده انجمن کنترل تسلیحات گفت اگر هر دو طرف خلاق و انعطافپذیر باشند میتوان این توافق را بازگرداند.
به گزارش گروه بینالملل صبح ما به نقل از خبرگزاری فرانسه، علیرغم آغازی ناامیدکننده، در هفتههای گذشته مذاکرات بینالمللی برای احیا برجام با نشانهای مثبتی وارد سال جدید شده است، همچنین اتحادیه اروپا روز جمعه اظهار کرد که امکان توافق وجود دارد.
از زمان آغاز دور کنونی مذاکرات در ماه نوامبر، تغییر محسوسی در لحنها ایجاد شده است. این در حالی است که قدرتهای غربی از روند کند مذاکرات در زمانی که ایران به برنامه هستهای خود سرعت میبخشد، شکایت میکنند.
«جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه اظهار کرد: از زمان کریسمس جو بهتری ایجاد شده است. پیش از کریسمس نسبت به این مذاکرات بسیار بدبین بودم.
او پس از نشست غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا در برست فرانسه گفت: امروز معتقدم دستیابی به توافق ممکن است و احتمالاً در هفتههای آینده صورت گیرد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران اوایل این هفته گفت که تلاشهای همه طرفها برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ منجر به پیشرفت خوبی در مذاکرات وین شده است.
«سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه بیان کرد که مذاکرات شتاب گرفته و شانس دستیابی به راهحل افزایشیافته است.
اما «ژان ایو لودریان»، وزیر امور خارجه فرانسه، روز جمعه، بر دیدگاه خود مبنی بر اینکه مذاکرات برای آنکه بتواند به نتیجهای برسد بسیار کند پیش میرود، تاکید کرد.
فرانسه در حال حاضر ریاست دورهای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد.
مذاکرات مستمر احیای برجام ۲۹ نوامبر پس از آنکه در ماه ژوئن به دلیل انتخاب رئیسجمهوری جدید ایران به تعلیق درآمده بود، ازسرگرفته شد.
در توافق ۲۰۱۵ که به برجام معروف است و مورد توافق ایران، ایالات متحده (در زمان باراک اوباما، رئیسجمهور دموکرات)، چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و آلمان قرار گرفت، به تهران پیشنهاد کاهش تحریمها در ازای محدودکردن برنامه هستهایاش برای اطمینان از عدم توسعه سلاحهای اتمی داده شد.
اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور جمهوریخواه آمریکا در سال ۲۰۱۸ این کشور را از این توافق خارج کرد و تحریمهای سختگیرانهای را دوباره بر علیه ایران اعمال کرد که باعث شد تهران شروع به عقبنشینی از تعهدات ذیل برجام خود کند.
جو بایدن، جانشین ترامپ، دموکراتی که معاون اوباما بود، مصمم به احیای این توافق است و یک هیئت آمریکایی را برای شرکت غیرمستقیم در این مذاکرات به وین فرستاده است.
دیپلماتهای اروپایی بین محل مذاکرات در یک هتل مجلل و محل استقرار تیم ایالات متحده در حال رفتوآمد هستند.
«ند پرایس»، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه گفت که گرچه پیشرفت اندکی در هفتههای اخیر حاصل شده است اما این برای تضمین بازگشت به توافق کافی نیست.
هدف اصلی این مذاکرات، بازگرداندن آمریکا به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و بازگرداندن ایران به محدودیتهایی است که بر اساس توافق بر سر فعالیتهای هستهای این کشور وضع شده است.
بدون ضمانت
بنا به اظهار «علی واعظ»، تحلیلگر ارشد گروه بینالمللی بحران در امور ایران، یکی از مهمترین محورهای اختلاف بین ایران و قدرتهای غربی کاهش تحریمها و تضمینی که ایالات متحده دیگر از این توافق خارج نشود، است.
او گفت که وقتی پای راستیآزمایی لغو تحریمها به میان میآید، این امر در دو حوزه امکانپذیر است: صادرات نفت ایران و توانایی این کشور برای بازگرداندن درآمدهای نفتی و داراییهای مسدود شده است.
وی گفت: اما موضوع اقدامات آتی ایالات متحده پیچیدهتر است زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت ایالات متحده بتواند دستان جانشین خود را ببندد.
اما واعظ بیان کرد که دولت بایدن باید تضمین دهد که شرکتهایی که با بازار ایران فعالیت میکنند تا زمانی که ایران به توافق پایبند باشد، از مجازاتهای آمریکا مصون هستند.
وقتی نوبت به شواهد فیزیکی افزایش فعالیت هستهای ایران میرسد، غرب از ایران میخواهد سانتریفیوژهای پیشرفتهاش را نابود کند و اورانیوم غنیشده بالاتر از محدودیتهای برجام یا باید به روسیه فرستاده شود یا مخلوط شوند.
یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری فرانسه گفت که درحالیکه ایران در برابر ایده انهدام سانتریفیوژها مقاومت میکند، مهروموم کردن آنها یا مجموعهای از راهحلهای میانی نیز وجود دارد.
درحالیکه هیئتهای مختلف ضربالاجلی برای موفقیت تعیین نکردهاند، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که تنها چند هفته برای حفظ توافق باقیمانده است و به افزایش غنیسازی اورانیوم ایران اشاره کرد.
بلینکن گفت که در صورت شکست مذاکرات، ایالات متحده با متحدان خود به دنبال گامهای دیگر و گزینههای دیگر است.
واعظ بیان کرد که تحریمهای جدید سازمان ملل میتواند یک گزینه باشد، اما جمهوریخواهان، مخالف توافق خواهان کمپین فشار اقتصادی و دیپلماتیک هستند که با گزینه اقدام نظامی پشتیبانی میشود.
جولیا مسترسون از اندیشکده انجمن کنترل تسلیحات گفت اگر هر دو طرف خلاق و انعطافپذیر باشند میتوان این توافق را بازگرداند.
ترجمه: گلناز سادات غفاری