در گفت و گو با صبح ما؛

دیپلمات پیشین کشور به«صبح ما» گفت: من به‌نتایج مذاکرات مطلقاً خوشبین نیستم، برای اینکه ما در وضعیتی میان دو خط قرمز قرار داریم. یکی مربوط به ایران است یعنی همان خواست نابود کردن اسرائیل که استراتژی قطعی اعلام شده توسط جمهوری اسلامی است و عملاً درحال اجراست و دیگری آن‌که آن‌ها (غربی‌ها) ضامن بقای اسرائیل هستند.

 

انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ درحالی به‌مرحله تبلیغات نامزدهای نهایی رسیده که همزمان با آن تیم مذاکره کننده ایران با گروه موسوم به ۵+۱ درحال مذاکره برای از سرگیری برجام است. بسیاری معتقدند نتیجه انتخابات و حتی میزان مشارکت مردم پای صندوق‌های رای می‌تواند بر روند مذاکرات تاثیر بگذارد. حتی گروهی انتخاب دولتی ناهمسو با دولت روحانی را به‌عنوان یک عامل مهم برای مذاکرات بیان می‌کنند. اما فریدون مجلسی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگویی با صبح ما می‌گوید: «من این مذاکرات را، مذاکرات دولت با ۵+۱ تلقی نمی‌کنم. من این را مذاکرات نظام با ۵+۱ تلقی می‌کنم. ضمن این‌که مدتی قبل تصریح شد که برنامه‌ریزی سیاست خارجی به دولت ابلاغ می‌شود و دولت فقط آن را اجرا می‌کند. نکته دوم این‌که در شرایطی که بیش از دو ماه به پایان کار دولت مستقر باقی نمانده است طرف غربی به‌خوبی می‌داند که دولت بعدی در ایران کاملاً رنگ دیگری با وضعیت فعلی دارد، مطمئناً خود آن‌ها هم اگر حدس می‌زدند تغییر دولت موثر است چندان وقت خودشان را تلف نمی‌کردند که همه‌چیزِ توافق حاصل شده در گروی دولت بعدی باشد.»

وی ادامه می‌دهد: «نمایندگانی که از طرف دولت جمهوری اسلامی مذاکره می‌کنند آن‌ها هم وضعیت مشابه دارند، یعنی اگر می‌دانستند از طرف دولتی مذاکره می‌کنند که مهمان چهل و پنجاه روزه است نمی‌توانستند مذاکرات خودشان را جدی پیش ببرند. آن‌ها مجوزی دارند و احتمال دارد در دولت آینده هم همین تیم یا با اندکی تغییرات نمایشی مذاکرات را ادامه دهند.»

این دیپلمات سابق وزارت خارجه درخصوص این‌که میزان مشارکت بالا در انتخابات چه تاثیری می‌تواند بر روند مذاکره بگذارد عنوان می‌کند: «به‌نظرم ۵+۱ می‌داند در ایران آن دایره‌ای که می‌تواند برای مردم تعیین تکلیف کند یک دایره محدود و کوچکی است که حاکم است، حالا در این شرایط میزان آراء فرقی برای آن‌ها ندارد، آرای بیش از بیست میلیونی را ما بیست و اندی سال قبل هم تجربه کردیم، اما چندان تاثیری نداشت.»

وی ادامه می‌دهد: «باتوجه به مکانیزمی که در ایران وجود دارد یعنی اهمیت کسب مجوز در طول مذاکره برای هر مورد احتمالی، این مذاکرات طولانی خواهد شد، طوری‌که نمایندگان مرتب باید در رفت و آمد باشند، تجربه شخصی من این است که در ایران نهادهای مخالفِ سازگاری با دنیای غرب قوی‌تر از آن هستند که اجازه دهند این مذاکرات به‌نتیجه‌ای برسد و منجر به رفع تحریم‌ها شود. یعنی وضعیت ما در همین نظام اقتصادی که به آن عادت کردیم، به همین شکل باقی خواهد ماند. البته این وضعیت گاهی مواقع کمک کرده که یک مقدار احساس خودباوری یا خودکفایی به ما دست دهد، اما لطمه‌ای که به ما می‌خورد بیشتر در خصوص مسئله صادرات است، چراکه در واردات با وضعیت نیمه قاچاق می‌توانیم نیازهای‌مان را مثلاً از چین وارد کنیم. این درحالی است که اگر بخواهیم از قاچاق استفاده کنیم به فساد بیشتر دامن می‌زند و فساد گسترده کل نظام را متزلزل می‌کند.»

این کارشناس مسائل بین‌الملل درخصوص نتایج احتمالی مذاکرات بازگشت به برجام بیان می‌کند: «من به‌نتایج این مذاکرات مطلقاً خوشبین نیستم، برای اینکه ما در وضعیتی میان دو خط قرمز قرار داریم. یکی مربوط به ایران است یعنی همان خواست نابود کردن اسرائیل که استراتژی قطعی اعلام شده توسط جمهوری اسلامی است و عملاً درحال اجراست و دیگری آن‌که آن‌ها (غربی‌ها) ضامن بقای اسرائیل هستند. لذا تحقق خواست این دو مورد توام با یکدیگر امکان ندارد، ممکن است آن‌ها فکر کنند با قدم‌هایی که برمی‌دارند مواضع ایران نرم‌تر شود ولی چهل سال اخیر نشان داده که اثری از نرم شدن درخصوص هدف قطعی و نهایی دیده نمی شود.»