صادق ملکی

اگرچه مذاکرات وین اهمیت خاص خود را دارد اما جا دارد همه نگاه‌ها را معطوف به وین نکنیم که نیم نگاه به بغداد شاید کارساز و نتیجه بخش‌تر از وین باشد.

 

صادق ملکی نوشت: معادلات تعیین کننده آن هم در بحران‌های در ابعاد موضوع هسته‌ای ایران در نظام بین‌الملل معمولا پیچیده و چند وجهی است. در عرصه سیاست سخن سیاستمداران دارای لایه‌های پنهان و آشکار است. در روزهای مذاکراتی وین وقتی فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق در تهران و در دیدار با همتای ایرانی خویش خواستار مذاکرات مستقیم میان تهران و واشنگتن می‌شود، این سخن می‌تواند فراتر از یک اظهارنظر ساده باشد.

بغداد سال‌هاست در پی میانجیگری میان تهران و واشنگتن است و با توجه به این تمایل این اظهارات می‌تواند علائم لایه‌های پنهان و غیراعلامی باشد که ما باید توجه داشته باشیم که اگرچه مذاکرات وین مرکز توجه جهانیان است اما حادثه اصلی در بغداد می‌تواند رقم بخورد.

در ایامی که جامعه ایران با تبلیغات افراطی، تب دار شهادت حاج قاسم سلیمانی است، دور از ذهن نخواهد بود که تصور کنیم در زیر پوست مذاکرات وین، مذاکرات اصلی در بغداد و آن هم به‌طور مستقیم در جریان باشد. به نظر می‌رسد تا زمانی که تهران و واشنگتن رودررو مذاکره نکنند، اروپا، چین و روسیه هیچ کدام گره‌گشای مشکلات فیمابین و عدیده ایران و آمریکا نخواهند بود.

در این ارتباط باید توجه داشت واشنگتن به برجام به عنوان آغاز یک روند می‌نگرد و اگر مذاکرات به نتایج غیر از این برسد در بلند مدت نباید انتظار هیچ معجزه‌ای از بر‌جام داشت. بغداد در این نگاه بیش از تهران به واشنگتن نزدیک است و حتی در صورت شکست مذاکرات در انتخاب نهایی در کنار آمریکا خواهد بود.

به هر حال با توجه به تلاش‌های بغداد در ارتباط با حل و فصل مشکلات میان تهران و ریاض، تلاش مضاعف عراق برای حل معضلات میان تهران و واشنگتن امری طبیعی است که در نگاه عمیق‌تر این دو تلاش می‌تواند مکمل یکدیگر باشد و مذاکرات فرابرجامی را نیز بسترسازی کند.

خلاصه اینکه اگرچه مذاکرات وین اهمیت خاص خود را دارد اما جا دارد همه نگاه‌ها را معطوف به وین نکنیم که نیم نگاه به بغداد شاید کارساز و نتیجه بخش‌تر از وین باشد.