اختصاصی؛

در میان کسانی که فرار کردند افرادی مانند صفوا و حامد نیز بودند که وضعیتشان در منطقه خاکستری قرار دارد (بلاتکلیف هستند) و جستجو برای مکانی امن و مرفه برای ساختن زندگی جدید برایشان پیچیده شده است. 

 

به گزارش گروه بین‌الملل صبح ما به نقل از نیویورک‌تایمز، در سالن کوچک کلیسایی در شرق لندن حدود ۲۲ نفر حضور داشتند که از جنگ در اوکراین فرار کرده بودند، درحالی‌که سعی می‌کردند با اعضای جامعه جدید خود ملاقات کنند، چای نوشیدند و ناهار را با آنها تقسیم کردند.

در میان آنها دو مرد جوان به نام‌های «عبدالصفوا» و «محسن حامد» حضور داشتند که لبخند به لب داشتند و با گروه گپ می‌زدند و به زبان روسی و با کلمات دست‌وپاشکسته اوکراینی تجربیات دلخراش خود را به اشتراک می‌گذاشتند.

اما برخلاف دیگرانی که برای ناهار جمع شده بودند، این دومین باری بود که این مردان آواره می‌شدند: ابتدا از کشور خود، سوریه، و سپس از اوکراین، جایی که آنها دهه گذشته را در بلاتکلیفی گذرانده بودند.

صفوا با توضیح اینکه چگونه هر دوی آنها در بریتانیا درخواست پناهندگی داده‌اند، گفت: هنوز نمی‌دانم می‌توانم اینجا بمانم یا نه. آنها چگونه با ما رفتار خواهند کرد؟ آیا آنها با ما مانند اوکراینی‌ها یا سوری‌ها رفتار خواهند کرد؟

بر اساس آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، از زمان حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه، بیش از هفت میلیون نفر از اوکراین فرار کرده‌اند. اکثریت‌قریب‌به‌اتفاق اتباع اوکراینی بودند که واجد شرایط طرحی برای اسکان موقت در بریتانیا از طریق برنامه «روادید برای اوکراینی‌ها» بودند. کشورهای اتحادیه اروپا برای کسانی که از جنگ فرار کرده‌اند، حمایت‌های موقت و بدون ویزا ارائه کرده‌اند.

اما در میان کسانی که فرار کردند افرادی مانند صفوا و حامد نیز بودند که وضعیتشان در منطقه خاکستری قرار دارد (بلاتکلیف هستند) و جستجو برای مکانی امن و مرفه برای ساختن زندگی جدید برایشان پیچیده شده است. در برخی کشورها، مانند بریتانیا، حمایت محدودتری نسبت به شهروندان اوکراینی که از همان جنگ فرار کرده‌اند و سعی دارند زندگی‌شان را دوباره بسازند، وجود دارد.

 

بدون شهروندی اوکراین، این افراد واجد شرایط درخواست برای برنامه‌های ویزا که اسکان موقت را برای کسانی که از جنگ اوکراین فرار کرده‌اند، نبودند. در عوض، آنها به طور مخفیانه از طریق ایرلند وارد بریتانیا شدند که اجازه سفر بدون ویزا را برای کسانی که از جنگ فرار می‌کنند و سپس درخواست پناهندگی می‌دهند به وجود آورده است.

 

«شبیا منتو»، سخنگوی جهانی آژانس کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد معتقد است که پدیده فرار مردم از بیش از یک درگیری به این روش – معروف به جابه‌جایی چندگانه – بسیار چالش‌برانگیز است و به طور فزاینده‌ای رایج گشته، زیرا تعداد افراد آواره شده در اثر جنگ همچنان در سطح جهان رو به افزایش است. این یک وضعیت واقعاً مخاطره‌آمیز است.

درحالی‌که منتو به موارد خاص صفوا و حامد اشاره‌ای نکرد، گفت که کشورهای اروپایی در واکنش خود به شهروندان اوکراینی که از جنگ فرار کرده‌اند نشان داده‌اند که‌چه‌ها می‌توانند برای کمک انجام دهند.

در همین حال، نگرش‌ها و پیام‌ها نسبت به سایر پناهجویان اغلب کمتر مورد استقبال قرار گرفته است.

 

منتو بیان کرد: من فکر می‌کنم آنچه اوکراین به ما نشان داده این است که وقتی یک تعهد سیاسی وجود دارد، یک رویکرد انسانی می‌تواند غالب شود و پناهندگان می‌توانند مورد استقبال قرار گرفته شوند.

صفوا و حامد در زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ در اوکراین دانشجو بودند و از ترس سربازی اجباری ترجیح دادند به وطنشان بازنگردند.

حامد از سال ۲۰۰۹ در آکادمی ملی دریانوردی در شهر اودسا در جنوب اوکراین به این امید که ملوان و سپس ناخدا شود، تحصیل می‌کرد. زمانی که جنگ در سوریه شروع شد، او در اوکراین درخواست پناهندگی داد.

اما هم او و هم صفوا که در اودسا با هم دوست شدند، احساس بلاتکلیفی می‌کردند. آنها هرگز وضعیت پناهندگی کامل که به آنها اجازه می‌داد در نهایت شهروند شوند در اوکراین را دریافت نکردند.

در نتیجه حامد نتوانست گذراندن ساعت‌ها در قایق را برای ناخدا شدن تجربه کند. آنها می‌توانستند کار کنند، اما نمی‌توانستند کشور را حتی برای دیدن اعضای خانواده که از سوریه نیز فرار کرده بودند، ترک کنند. سپس، هنگامی که روسیه به اوکراین حمله کرد، آنها یک‌بار دیگر خود را پناهنده یافتند.

 

حامد گفت: خانواده‌ام به من گفتند که ما دیدیم در سوریه چه اتفاقی افتاد، نمان؛ بنابراین، چند روز پس از شروع جنگ در ۲۴ فوریه، او و چهار دوستش سوار قطاری پرجمعیت که به سمت غرب و به سمت مرز لهستان حرکت می‌کرد، شدند. در نهایت با ماشین از مرز عبور کردند.

زمانی که جنگ آغاز شد، صفوا در کیف، پایتخت اوکراین زندگی می‌کرد. او سال‌ها تلاش کرده بود تا زندگی خود را از سر بگیرد و یک تجارت گردشگری موفق ایجاد کند.

همه اینها یک‌شبه از بین رفت و از ترس درگیری طولانی‌مدت در اوکراین، مجبور شد آنجا را ترک کند.

صفوا گفت: ما روسیه را از کارهایی که با سوریه کرد می‌شناسیم. این برای ما تازگی ندارد. آنها به مردم غیرنظامی که در ارتش هستند و غیرنظامی هستند اهمیتی نمی‌دهند. همه را بمباران می‌کنند. من بلافاصله متوجه این موضوع شدم و تصمیمم را گرفتم. تصمیم گرفتم فرار کنم.

او یک روز پس از شروع تهاجم با همسایگان خود به لهستان رفت. بعد از وضعیت حامد مطلع شد.

این افراد با هم در نهایت تصمیم گرفتند به بریتانیا سفر کنند. آنها فکر می‌کردند که این بهترین فرصت را برای شروع دوباره به آنها می‌دهد؛ زیرا هر دو تا حدودی انگلیسی صحبت می‌کنند و ارتباطات خانوادگی در این کشور دارند. اما برای رسیدن به آنجا، آنها باید شرایط ویزا را نادیده می‌گرفتند، به همین دلیل آنها ابتدا به ایرلند سفر کردند که محدودیت‌های کمتری برای پناهندگان جنگ در اوکراین داشت. سپس از مرز باز عبور کردند و وارد ایرلند شمالی که بخشی از بریتانیا است، شدند.

حامد و صفوا هر دو زمانی که در اواسط ماه مارس به انگلستان رسیدند درخواست پناهندگی دادند.

حامد در مورد مأموران مهاجرتی که وزارت کشور بریتانیا به درخواست پناهندگی او رسیدگی می‌کنند، گفت: به آنها گفتم که جایی برای بازگشت ندارم. من می‌خواستم درخواست پناهندگی بدهم؛ چون هیچ وطنی ندارم.

این افراد تعداد معدودی از سوری‌های دیگر را می‌شناسند که مسیر مشابهی را از اوکراین به بریتانیا در پیش گرفتند. در ابتدا، وزارت کشور تنها به اوکراینی‌های مقیم بریتانیا اجازه می‌داد تا از اعضای خانواده‌های فراری از جنگ حمایت مالی کنند. اما در بهار، برنامه دومی، برنامه‌ای که به اوکراینی‌هایی که اعضای خانواده در بریتانیا ندارند می‌توانند توسط یک ساکن حمایت شوند و به آنها اجازه می‌دهد تا سه سال در این کشور بمانند، را معرفی کرد.

وزارت کشور مسئول سیستم پناهندگی بریتانیا است و به طور فزاینده‌ای برای جلوگیری از استفاده از مسیرهای نامنظم به داخل کشور توسط افرادی که از جنگ فرار می‌کنند، از جمله تلاش برای تحمیل تعدادی از سیاست‌ها که توسط گروه‌های حقوق بشر و کارشناسان بین‌المللی هنجارهای پناهندگی مورد انتقاد قرار گرفته است، اقدام کرده است.

 

طرح اخراج پناهجویان به روآندا توسط آژانس پناهندگان سازمان ملل محکوم شده و در دادگاه عالی بریتانیا به چالش کشیده شده است.

هنگامی که از وزارت کشور خواسته شد درباره این مقاله نظر بدهد، وزارت کشور از بررسی جزئیات پرونده صفوا و حامد، همان‌طور که سیاستشان است، خودداری کرد، اما به سیاست‌های موجود دولت برای شهروندان اوکراینی که به دنبال پناهندگی موقت در بریتانیا هستند اشاره کرد.

در بیانیه وزارت کشور انگلیس آمده است: افراد باید در اولین کشوری که می‌رسند درخواست پناهندگی بدهند یا برای کسانی که به حمایت ما نیاز دارند، از یکی از راه‌های امن و قانونی ما برای آمدن به بریتانیا استفاده کنند.

پناهجویانی مانند صفوا و حامد اغلب در سیستم پناهندگی بریتانیا ماندگار می‌شوند و در انتظار تصمیم‌گیری در مورد ادعاهایی هستند که ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.

تا آن زمان، آنها در هاستل‌ها یا هتل‌ها اسکان داده می‌شوند و غذا به آنها داده می‌شود و هفته‌ای ۸ پوند یا حدود ۹ دلار برای خرید وسایل اولیه ضروری و پرداخت هزینه حمل‌ونقل عمومی به آنها داده می‌شود. اما آنها نمی‌توانند کار کنند.

صفوا گفت: آنها به من گفتند تو نمی‌توانی کارکنی. آنها این هتل را به ما می‌دهند، به ما غذا می‌دهند، اما چرا؟ فقط بگذارند کار کنیم.

در حال حاضر، آنها روز خود را صرف کلاس‌های انگلیسی، بازدید از ورزشگاه و آشنایی با لندن می‌کنند. حامد برای بهترشدن زبان خود مشغول خواندن کتاب‌های شرلوک هلمز است و اغلب در کنار رودخانه تیمز در نزدیکی موزه ملی دریایی در گرینویچ قدم می‌زند. او هنوز آرزوی کاپیتان شدن را دارد.

او درباره رفت‌وآمدهای مکرر خود به موزه می‌گوید: چون من یک ملوان هستم و آرزو دارم روزی در این شغل کار کنم؛ بنابراین وقتی از موزه بازدید می‌کنم، کمی خوشحال‌تر می‌شوم.