به گزارش گروه بین‌الملل صبح ما به نقل از نشریه پولتیکو، در حالی که کشورهای ۴+۱، ایران و آمریکا در صدد هستند توافق هسته‌ای که تا حدی ازدست‌رفته را احیا کنند، دولت بایدن روز جمعه هشدار داد که تحریم‌های اقتصادی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا علیه ایران اعمال کرده را علی‌رغم فشارهای تهران […]
به گزارش گروه بین‌الملل صبح ما به نقل از نشریه پولتیکو، در حالی که کشورهای ۴+۱، ایران و آمریکا در صدد هستند توافق هسته‌ای که تا حدی ازدست‌رفته را احیا کنند، دولت بایدن روز جمعه هشدار داد که تحریم‌های اقتصادی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا علیه ایران اعمال کرده را علی‌رغم فشارهای تهران برای برداشتن آنها، لغو نخواهد کرد.
یک مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده که خواست نامش فاش نشود، در پایان هفته‌ای که در آن تهران و واشنگتن در وین در مورد بازگشت به توافق سال ۲۰۱۵ به طور غیرمستقیم گفت‌وگو کردند، موضع این کشور را در مورد تحریم‌ها بیان کرد. اظهارات این مقام آمریکایی در پی توییت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که گفته بود کلیه تحریم‌های دوران ترامپ قبل از بازگشت ایران به توافق برجام باید لغو شود، مطرح شد.
این اتفاقات نشان داد که هر دو طرف در تلاش هستند تا طرف دیگر را برای امتیازات تحت‌فشار قرار دهند، گرچه هر دو از قصد خود برای احیای برجام می‌گویند. این در حالی است که تعداد زیادی از منتقدان درمورد بازگشت به توافق هشدار می‌دهند. برخی می‌خواهند به طور کامل جلوی پیوستن مجدد ایالات متحده به توافق برجام و لغو تحریم‌های متعدد علیه ایران را بگیرند و برخی دیگر امیدوارند دست‌کم این مذاکرات به‌گونه‌ای پیش برود که ایران را برای توافق گسترده‌تر تحت‌فشار قرار دهد.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در یک کنفرانس تلفنی با خبرنگاران گفت: هنوز سؤال در مورد اینکه آیا ایران هم به‌مانند ایالات متحده در بازگشت به توافق برجام جدی است، همچنان باقی است. ما نشانه‌هایی از آن را دیدیم، اما مطمئناً کافی نیست.
گفت‌وگوها بین ایالات متحده و ایران که به صوت غیرمستقیم در وین توسط واسطه‌های اروپایی، چین و روسیه انجام می‌شد، جمعه متوقف شد و تیم‌های هر دو طرف برای مشاوره به پایتخت‌های خود بازگشتند. قرار است این گفت‌وگوها با موضوعات اساسی درباره اینکه هر کشور چه کاری باید انجام دهد و به چه ترتیب باشد، هفته آینده ازسرگرفته شود .
توافق ۲۰۱۵ در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اومابا» صورت گرفت و چندین کشور (روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان) و همچنین کمک‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد در آن دخیل بودند. این توافق تحریم‌های شدید هسته‌ای ایالات متحده و بین‌المللی علیه ایران را در ازای محدودیت‌های شدید در برنامه هسته‌ای تهران، لغو کرد.
در سال ۲۰۱۸ ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا از این توافق خارج شد. وی تحریم‌های لغو شده در این توافق‌نامه را و همچنین تحریم‌های جدیدی علیه ایران مجدداً اعمال کرد. با گذشت زمان، ایران متقابلاً برخی از فعالیت‌های هسته‌ای خود از جمله غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد را از سر گرفت.
تیم اعزامی دولت جو بایدن به رهبری «راب مالی» گزینه‌های مختلفی را برای بازگشت به این توافق نامه که بر اساس نام رسمی آن، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نامیده می‌شود، مورد بررسی قرار داده است .
تیم راب مالی تحریم‌های زیادی را که طی سال‌های ریاست‌جمهوری ترامپ علیه ایران اعمال شده را بررسی می‌کند. درحالی‌که بسیاری از تحریم‌ها به‌وضوح برنامه هسته‌ای ایران را هدف قرار می‌دهد، دستیاران ترامپ عمداً سایر مسائل مانند حقوق بشر، حمایت از تروریسم یا برنامه موشک‌های بالستیک را نیز در تحریم‌ها قرار دادند. تیم بایدن باید تصمیم بگیرد که کدام تحریم‌ها باید حفظ شوند و کدام تحریم‌های ایران در راستای برنامه هسته‌ای بوده و در صورت بازگشت آمریکا به توافق باید لغو شوند.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا خاطرنشان کرد که توافق هسته‌ای اصلی به ایالات متحده اجازه می‌دهد که ایران را به دلایلی که مربوط به هسته‌ای نیست، تحریم کند. تحریم دوران ترامپ در مورد موارد دیگر قانوناً اعمال شده است و تیم بایدن ملزم به لغو این تحریم‌ها نیست.
این مقام ارشد وزارت خارجه با امتناع از ارائه مشخصات خاصی گفت: برخی از تحریم‌ها قانونی و حتی بسیار منصفانه و دقیق هستند.
روز جمعه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در توییتر خود نوشت: تمامی تحریم‌های ترامپ، ضد برجام بودند و باید رفع شوند – بدون توجه به تمایزات و نام‌گذاری‌های بی‌منطق و خودسرانه تحریم‌ها.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفت که این توییت فایده‌ای ندارد و مدعی شد که ایرانی‌ها در احیای توافق جدی نیستند.
ظریف همچنین در توییتی نوشت: ایالات متحده که باعث بحران موجود است باید اول به طور کامل به برجام بازگردد، ایران پس از راستی‌آزمایی سریع، پاسخ متقابل می‌دهد و تمام تحریم‌های دوره ترامپ مغایر با برجام بود که باید برداشته شود – بدون استثنا. وی افزود ایران پس از راستی‌آزمایی سریع، اقدام متقابل خواهد کرد.
به لطف وجود سازمان‌هایی مانند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، راه‌هایی وجود دارند که تأیید می‌کنند ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کرده است، یا خیر؟ اما مقامات ایرانی بیان نکردند که چه چیزی برای آنها در هنگام تأیید لغو تحریم‌ها کافی است. این امر می‌تواند دشوار شود، به‌ویژه اگر تهران به دنبال اثبات لغو تحریم‌ها بر اقتصاد باشد.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفت: ما دقیقاً نمی‌دانیم که منظور آنها در مورد راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها چیست. ما از شنیدن جزئیات بیشتر و آنچه آنها دقیقاً در ذهن دارند، استقبال خواهیم کرد.
در همین حال، علی واعظ، کارشناس گروه بین‌المللی بحران گفت که تأیید تحریم‌ها می‌تواند بسیار پیچیده شود.
واعظ افزود: هنگامی‌که بحث پول موجود در حساب‌های بانکی مطرح می‌شود، می‌فهمم که چگونه شما این را راستی آزمایی می‌کنید. اما اگر مثلا یک شرکت کره جنوبی که قبلاً با ایران تجارت نفتی داشته است نخواهد دوباره به صنعت نفت ایران بازگردد چه می‌شود؟ آیا این تقصیر ایالات متحده است؟ آیا این می‌تواند نشان بداقبالی یا بدعهدی باشد؟ پاسخ‌دادن به این سؤالات دشوار است.
واعظ و دیگر کارشناسان همچنین اظهار کردند که اینکه چه کسی اولین قدم‌ها را برمی‌دارد نیز مسئله دشواری است اما پیداکردن راه‌حل آن غیرممکن نیست. واعظ اظهار کرد که شاید لازم باشد این روال به شکلی خلاقانه طراحی شود. به نظر می‌رسد که آنها سعی می‌کنند آن را مانند یک مرحله با بخش‌های مختلف تعریف کنند.
در حال حاضر، به نظر می‌رسد تیم بایدن قصد دارد توافق اصلی را بازیابی کند و عمدتاً انتقادات خارجی را نادیده می‌گیرد. اما احتمالاً در روزهای آینده با نزدیک شدن تهران و واشنگتن به یک توافق، حجم این انتقادها افزایش خواهد یافت.
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، یکی از برجسته‌ترین مخالفان توافق هسته‌ای، مدعی شد: ما نمی‌توانیم به برنامه هسته‌ای خطرناک برگردیم، زیرا ایران هسته‌ای یک تهدید وجودی است و تهدیدی بزرگ برای امنیت کل جهان محسوب می‌شود. مخالفت اسرائیل با توافق هسته‌ای یکی از دلایل ترامپ برای ترک برجام در سال ۲۰۱۸ بود.
نتانیاهو روز چهارشنبه با هشدار جدی به ایالات متحده، گفت: من به بهترین دوستانمان می‌گویم، توافق با ایران-که راه خود را به سمت سلاح‌های هسته‌ای که تهدیدی به نابودی ما است باز می‌کند-، توافقی مانند این ما را ملزم نخواهد کرد.
این سخنان نشانه‌ای است که رژیم صهیونیستی قصد دارد به تلاش‌های خود برای تضعیف ایران در جبهه هسته‌ای که شامل ترور دانشمندان ایرانی است، ادامه دهد.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، رژیم صهیونیستی مظنون است که پشت انفجار روز سه‌شنبه کشتی ایرانی در دریای سرخ بوده است. نیویورک‌تایمز به نقل از یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گزارش داد که رژیم صهیونیستی به ایالات متحده گفته است که این انفجار تلافی حملات قبلی ایران به کشتی‌های این رژیم است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی علناً دست‌داشتن در این حمله را تأیید یا رد نکرده است.
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی دولت ترامپ، گفت: سراشیبی طویلی به‌سوی تسلیم‌شدن آغاز شده است.
همچنین چندین سناتور آمریکایی نامه‌هایی را امضا کرده‌اند که در آنها بازگشت به توافق برجام را محکوم کرده‌اند.
در این نامه‌ها، از جمله نامه‌ای که در این هفته ارسال شده، از دولت بایدن خواسته شده است که تحریم‌های ایران را حفظ کند و استدلال می‌شود که آنها اهرم فشار ایالات متحده برای شکل‌دادن رفتار ایران است.
آنها استدلال می‌کنند که توافق ۲۰۱۵ مقررات زیادی داشت که منقضی می‌شود و باید اقدامات ایران در خارج از حوزه هسته‌ای مانند حمایت از تروریسم و شبه نظامیان نیابتی پوشش داده شود.
چهار سناتور حزب جمهوری‌خواه در یک نامه رسمی نوشتند: ما مخالف هرگونه تلاش برای بازگشت به برجام شکست‌خورده و یا هر معامله‌ای که امتیازات یک‌طرفه‌ای را به ایران می‌دهد، هستیم. این در حالی است که این امر به تضعیف امنیت ایالات متحده و متحدان و شرکای ما ادامه می‌دهد.
حتی برخی از قانون‌گذاران که هنگام امضای توافق برجام در کنگره نبودند، اکنون مخالفت خود را اعلام می‌کنند.
«ایلین لوریا» نماینده دموکرات از ویرجینیا که در سال ۲۰۱۸ به عضویت کنگره انتخاب شد، در توییتر خودنوشت: من احترام زیادی در مورد شروع مجدد مذاکرات با ایران قائلم در حالی که آنها همچنان به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح خطرناک و غیرقابل‌قبول ادامه می‌دهند.
اما حامیان این توافق می‌گویند که منتقدان از نظر عقلی در اشتباه‌اند.
به‌عنوان‌مثال، آنها متذکر می‌شوند که هدف از مذاکره برای بازگشت به توافق این است که ایران به فعالیت‌هایی مانند غنی‌سازی اورانیوم پایان دهد. وقتی نوبت به تحریم‌ها می‌رسد، حتی اگر ایالات متحده بار دیگر تحریم‌هایی را که با توافق سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند را بردارد، بازهم تحریم‌های بی‌شماری از سوی ایالات متحده در مورد تهران وجود دارد.
با این حال دولت بایدن گفته است که می‌خواهد با ایران در مورد توافق «طولانی‌تر و قوی‌تر» مذاکره کند که می‌تواند متوجه موضوعاتی فراتر از موضوع هسته‌ای، مانند برنامه موشک بالستیک ایران شود. اما دولت اصرار دارد که اولین قدم باید بازگشت به توافق هسته‌ای باشد.
تمایل دولت بایدن برای پیوستن دوباره به این توافق طرف‌داران خود را در کنگره نیز دارد.
«کریس مورفی» سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت و «تیم کین» از ویرجینیا نامه‌ای را برای گرفتن امضای از همکاران در دست انتشار دارند. این نامه به طور خاص از موافقت بازگشت به برجام و همچنین رسیدگی فوری به سایر مسائل امنیتی منطقه پشتیبانی می‌کند.
همچنین مقام ارشد وزارت خارجه گفت که دولت با قانون‌گذاران (نمایندگان مجلس) در تماس بوده و حتی در صورت مخالفت با موضع آنها، این کار را ادامه خواهد داد.
این مقام مسئول افزود: یکی از جنبه‌های مذاکرات پیچیده ماهیت غیرمستقیم آنها است. ایالات متحده خوشحال می‌شود که مستقیماً با مقامات ایرانی ملاقات کند اما تاکنون ایرانی‌ها اعلام نکردند که آماده نشستن در پشت یک میز هستند.
ترجمه: گلناز سادات غفاری