سیدمحمدحسین محمدی

تا پیش از اختلاف میان آیت‎‌‎الله کاشانی و مصدق، نام شریعتی حتی در کنار نام شیخ محمود حلبی نیز قرار می‎‌‎گرفت. بعد از بالا گرفتن این اختلاف، شریعتی همچنان مدافع مصدق ماند و بابت این حمایت نیز هزینه‎‌‎های زیادی داد.

 

سیدمحمد حسین محمدی نوشت: در این زمان و زمانه درباره کسروی گفتن، بیشتر مناسب حال آن‎‌‎کسانی است که با تاریخ مأنوس‎‌‎اند. اوضاع ولی از حوالی ۱۳۱۱ و حداقل تا یک دهه بعد از آن، به‎‌‎گونه دیگری بود. آرا و اندیشه‎‌‎های کسروی و نقدهای تندوتیزی که به مذهب داشت، آن‎‌‎قدر پر سروصدا بود که زمینه فعالیت‎‌‎های فرهنگی بسیار زیادی را فراهم کرد. بسیاری از این جمعیت‎‌‎ها و انجمن‎‌‎ها و تشکل‎‌‎هایی که در ابتدا برای مبارزه با آرای کسروی تشکیل‎‌‎شده بودند، پس از مدتی وارد زمینه‎‌‎های سیاسی شدند و مسئله‎‌‎شان از فعالیت دینی و فرهنگی به فعالیت سیاسی تغییر پیدا کرد.

یکی از این چندین و چند تشکلی که چنین سرنوشتی داشت، کانون نشر حقایق اسلامی بود. این کانون که در سال۱۳۲۳توسط محمدتقی شریعتی و در مشهد پایه‎‌‎گذاری شده بود، بنا داشت تا در لابه‎‌‎لای سروصداهای حزب توده و کسروی و فضای بسته مذهبی، صدای دیگری باشد‎. ‎شریعتی درس حوزه خوانده بود اما عبا و عمامه نداشت.

همین نکته کوچک شاید بتواند بخشی از شخصیت فکری او را نیز نشان بدهد. شریعتی در دیداری با آیت‎‌‎الله بروجردی گفته بود با این لباس بهتر می‎‌‎تواند جوانان و دانشگاهی‎‌‎ها را هدایت کند. آیت‎‌‎الله بروجردی نیز برایش دعا کرده بود. تمام تمرکز کانون نشر حقایق اسلامی در گام‎‌‎های نخست صرفاً معطوف به مسائل فرهنگی و مذهبی بود؛ اما با شروع جنبش ملی نفت رفته‎‌‎رفته، شریعتی قطار کانون را در ریل دیگری انداخت و کانون، از نهادی صرفاً فرهنگی تبدیل شد به یکی از مراکز اصلی حامیان دکتر مصدق در مشهد‎.

تا پیش از اختلاف میان آیت‎‌‎الله کاشانی و مصدق، نام شریعتی حتی در کنار نام شیخ محمود حلبی نیز قرار می‎‌‎گرفت. بعد از بالا گرفتن این اختلاف، شریعتی همچنان مدافع مصدق ماند و بابت این حمایت نیز هزینه‎‌‎های زیادی داد. البته باید توجه داشت که دفاع شریعتی از مصدق به‎‌‎معنای مقابله با کاشانی نبود، در واقع شریعتی بیش از آنکه به‎‌‎نقد کاشانی بپردازد به اثبات مصدق می‎‌‎پرداخت.

فعالیت‎‌‎های سیاسی شریعتی بعد از کودتای ۲۸مرداد دوباره روند نزولی گرفت و سبب شد تا او مجدداً به رسالت اولیه‎‌‎ای که برای خود تعریف کرده بود، بپردازد. او این فعالیت را تا سال وفاتش ۱۳۶۶ادامه داد. ثمره آن زحمات آثار متعددی است که توسط بسیاری از عالمان همچون علامه‌جعفری، سیدجلال آشتیانی، شهید مطهری، مورد تمجید و تعریف قرارگرفته است و باقیات‌الصالحاتی است از آن استاد بزرگ.

منبع: روزنامه همشهری