محمد طبیبیان

برای یاد گرفتن اقتصاد شاید هزار راه وجود دارد، اما ساده‌تر از همه آموختن از کسانی است که اظهار نظر می کنند و اقتصاد نمی‌دانند.

 

محمد طبیبیان نوشت: برای یاد گرفتن اقتصاد شاید هزار راه وجود دارد، اما ساده‌تر از همه آموختن از کسانی است که اظهار نظر می کنند و اقتصاد نمی‌دانند. مثل همان قول معروف از لقمان حکیم. یک آقایی مطالبی در این باب مطرح کرده‌اند؛ چون نرخ دستمزد در کشور ما پائین است، پائین‌تر از سطح جهانی، قاعدتاً قیمت‌های حامل‌های انرژی هم نباید در سطح قیمت‌های جهانی قرار گیرد. این می شود ظلم.

در سال‌های گذشته هرگاه دولتی قصد حذف یارانه کالایی را مطرح کرده عده‌ای این سرود را خوانده‌اند. چون سطح دستمزد در کشور ما پایین است قیمت سایر کالاها هم باید پائین باشد! برای پاسخ به این استدلال به این مثال توجه کنید. فرض کنید در یک کشور فرضی اقتصاد تنزل کند، سرمایه گذاری نشود، سرمایه‌های موجود فرسوده شود، چه بر سر تولید می آید؟ تولید کاهش می‌یابد. چون سرمایه گذاری و تولید نیست، اشتغال کاهش می یابد، چون شغل ایجاد نمی‌شود چه بـر سر دستمزد واقعی (قدرت خرید دستمزد) می‌آید؟ تنزل می کند.

چه بر سر قیمت کالاها می آید؟ افزایش می‌یابد چون عرضه تولید کم می‌شود. آیا می‌توان استدلال کرد که نان باید ارزان شود چون دستمزد پائین است؟ نه! در زمان قحطی بعد از جنگ اول یک تاجر اصفهانی در کتاب خاطراتش نوشته که کمبود،‌ بیکاری بی‌نوایی و فقر و نبود قدرت خرید (به زبان امروزی پائین بودن دستمزد حقیقی) چنان بود که او توانسته بود مقداری حدود دویست کیلو گندم را با یک خانه معاوضه کند. تکلیف چیست؟ قحطی یک کالا را گران کرده، چون بسیار کمیاب بوده و حیات یک خانواده به چند کیلو گندم گره خورده که خانه خود را با آن معاوضه کرده‌اند.

اگر این اقتصاددان آنجا بود می‌گفت چون دستمزد پائین است نان هم باید ارزان باشد! از حسن نیت شما متشکر اما جواب مشکل اقتصاد را نمی‌دهد. حال اگر این مردم آن کشور فرضی دچار تنزل اقتصاد از مال خداوند یک چاه نفتی داشته باشند که از آن نفت استخراج می کنند و می توانند بخشی را بفروشند به خارجی‌ها به قیمت بین المللی یا حدود آن! و مثلاً خوراک وارد کنند. منطقی است که استدلال شود این ظلم است و باید خودشان مصرف کنند، پس باید ارزان باشد.

حال وقتی ارزان بودن موجب مصرف بی‌رویه می شود و هوای شهرهایشان خفه‌کننده، هم دستمزد پائین هم منابع ضایع و هم هوا آلوده، حال می‌توان گفت که ظلم بر طرف شده؟ بسیار خطرناک است اگر این حد توان علمی و فکری برای کشور تصمیم سازی کند.

 

منبع: آرمان